Het is u misschien wel opgevallen. Ik schrijf veel blogs.
‘Is het niet storend dat ik steeds aan het woord ben?’ vroeg ik de redactie. Ik voel me daar een beetje ongemakkelijk bij. Dat was volgens hen niet nodig. Ik heb niet verteld dat ik nog frequenter blogs moet aanbieden, want er is inmiddels een stuwmeer aan blogs bij mij ontstaan.
Waar komt die hoge productie vandaan? Publicatiedruk van buitenaf is er niet. Ik hoef dit van niemand te doen. Is het scoringsdrift? Wil ik me keer op keer bewijzen? Dat zal vast meespelen, maar is geen afdoende verklaring.
Ik heb hier al eens verteld dat ik een dwangstoornis heb, die zich bij mij uit in een overmatig streven naar volledigheid. Het eerste waar zich dat 43 jaar geleden in openbaarde was in … schrijven. Ik schreef in dagboeken, maar al snel moest ik álles opschrijven. Daar werd ik op een gegeven zo gek van dat ik alles heb vernietigd. Dat was de enige manier om het te doorbreken. Ben ik weer in mijn oude fout gevallen?
Dat antwoord is niet eenvoudig te geven. Iets wat je veel doet, is niet meteen een dwanghandeling. Het kan ook een liefhebberij zijn.
Tot voor kort kon ik mijn plezier in verwoorden uitleven in mijn werk. Daarin nam dat een centrale positie in. Inmiddels is dat geheel vervangen door het doen van administratie en het afvinken van lijsten. Daar heb ik dan weer minder mee. Heb ik andere wegen gezocht? Is het schrijven gewoon een passie?
Ooit had ik een jonge man onder behandeling die veel last had van eindeloos gepieker over hoe hij kon voorkomen dat dingen die hem dierbaar waren kapot zouden gaan. Dat was zonder enige twijfel een dwangstoornis. Maar gold dat ook voor het feit dat hij extreem veel las over wapens? ‘Misschien is hij bang om zelf kapot te gaan en zijn die wapens pogingen dat te voorkomen’, dacht ik. Maar ik wist het niet. Het leuke aan mijn vak is dat je het dan gewoon kunt vragen.
‘Is dat met die wapens hetzelfde als voorkomen dat dingen stuk gaan?
‘Nee’ , zei hij, ‘dat vind ik gewoon leuk.’
Ik vind schrijven ook gewoon leuk. Dus er is geen probleem? Nou, dat kun je nog niet zeggen. Mensen die hun huis tot de nok toe volstouwen met spullen (hoarding) vinden het vaak ook leuk. Maar de omgeving niet. Als ik straks dagelijks een blog in zou sturen dan vindt de redactie het niet meer leuk. En voor mijzelf is het ook niet goed, als ik weer net als destijds over alles moet schrijven.
Zou het een verslaving zijn? Want zich herhalend gedrag dat leuk is, maar problemen geeft noemen we toch een verslaving, een stoornis in de impulscontrole? Net als met workaholics. Die werken ook vaak meer dan goed voor hen is of anders wel voor hun naaste omgeving.
Dwang wordt wel een verslaving aan volkomenheid (in zekerheid, orde, reinheid) genoemd. In tegenstelling tot ‘echte’ verslavingen (drank, drugs, seks, internet, gokken, koopziekte) zijn dwanghandelingen niet prettig.
‘Maar’, zeggen verslavingsexperts, ‘bij verslaving was het in het begin prettig maar na een tijd niet meer. Het gebruik is dan net zo dwangmatig als bij dwanghandelingen.’
De grens tussen je tot iets gedwongen voelen of een impuls niet kunnen beheersen, is niet scherp. Dat blijkt ook wel uit het feit dat gedrag dat voorheen onder de impulscontrolestoornissen viel nu onder de dwangstoornis valt, bijvoorbeeld de hier eerder besproken haaruittrekstoornis. U begrijpt al welke oplossing er is gevonden: een spectrum. Alle kleuren van de regenboog en alle overgangen daartussen. Het impulsieve-compulsieve spectrum.
Of je het nu een passie noemt, een verslaving of een dwanghandeling, stoppen is niet eenvoudig. Misschien weet de systeemtherapie er raadt mee? Daar wordt gekeken, wat de rol is van alle betrokkenen bij het ontstaan en in stand houden van bepaald gedrag. Bijvoorbeeld een oude moeder die het alcoholgebruik van haar zoon vergoelijkt, of een echtgenote die er zo fel bovenop zit, dat het geen wonder is dat de man blijft drinken.. Iedereen speelt een rol in het ‘spel’.
Ik kom tot de volgende werkhypothese (zo noemen ze dat in de systeemtherapie):
Mij lukt het niet te stoppen.
De redactie heeft (vooralsnog) compassie met mijn compulsie.
Zolang u de blogs nog leest blijven ze dus veelvuldig verschijnen. Eigenlijk bent u de enige die een eind kan maken aan mijn blogorrhoe.
