Jullie worden mijn stukjes over het tuchtcollege vast snel zat. Ik zal proberen het te doseren, maar deze moest nog.

Een 44-jarige man maakt een eind aan zijn leven. De familie klaagt de huisarts aan. Het tuchtcollege geeft hem een berisping, omdat ze vinden dat hij ernstig tekortgeschoten is. Vooropgesteld: het is een enorme tragedie dat deze man een eind aan zijn leven heeft gemaakt. Vreselijk voor hem en voor zijn nabestaanden. Ook vreselijk voor de huisarts, want als je met een suïcide te maken hebt, voel je je altijd schuldig.

Het is vreselijk fout gegaan, maar fout gedaan?? Door deze huisarts? Zodanig dat hij een berisping verdient?

Ik lees het niet uit het bericht in de krant en ook niet uit het oordeel van het tuchtcollege.

Het doel van het tuchtcollege is de kwaliteit van de individuele gezondheidszorg te bewaken en te bevorderen en de patiënt te beschermen tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen van een zorgverlener.

Zou deze berisping op enige wijze bijdragen aan dat doel? Hoe bevordert dit de kwaliteit van de zorg? Waartegen worden patiënten nu beschermd?

Er is natuurlijk veel vaker sprake van een crisissituatie. Helaas is niet te voorspellen wanneer het zó fout zal lopen. Ja, achteraf, maar dan heet het geen voorspellen. In deze uitspraak lijkt me sprake van een grote hindsight bias. In gewoon Nederlands: achteraf praten is makkelijk.

Wat ook speelt is dat de huisarts individueel verantwoordelijk gehouden wordt voor iets wat bij uitstek een probleem is van een hele keten. Een psychologenbureau, dat wel een behandelrelatie aangaat, maar bij crisis geen thuis geeft. Een crisisdienst, die hem niet wil zien omdat hij elders in behandeling is. De huisarts heeft meerdere pogingen gedaan ervoor te zorgen dat de man wel gezien werd, maar daar is niet op ingegaan. En nu krijgt de enige, die de bewuste dag wel geprobeerd heeft te zorgen voor adequate hulp een berisping.

Ik voel schroom om kritiek te hebben op het oordeel van het tuchtcollege. Dat voelt respectloos ten aanzien van het leed van de familie. Ik vind het verschrikkelijk voor hen. Maar ik heb ook geleerd om bij een suïcide ontzettend terughoudend te zijn in (achteraf) oordelen. Iemand moet zorgvuldig en naar eer en geweten zijn afwegingen hebben gemaakt. Dat is echter geen garantie voor het voorkomen van een drama. Ik lees niet dat de huisarts hierin tekortgeschoten is. Het lijkt me dat juist het tuchtcollege die terughoudendheid had moeten betrachten.

gepubliceerd op Medisch contact op 09 december 2021

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.