In een interview op deze site met prof. Rinus Otte over het vooronderzoek naar vier artsen van wie de toetsingscommissie de euthanasie als onzorgvuldig had beoordeeld, verzucht deze op een gegeven moment: ‘Waar zijn ze nou zo bang voor, we hebben toch geen beul meer en geen galgenveld?’

Het staat er echt. Even voor de duidelijkheid. Het is een opsporingsonderzoek of de artsen artikel 293 van het Wetboek van Strafrecht hebben overtreden: Dat artikel luidt. ‘Hij die opzettelijk het leven van een ander op diens uitdrukkelijk en ernstig verlangen beëindigt, wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste twaalf jaren of geldboete van de vijfde categorie.’

Het lijkt mij niet zo ingewikkeld om te begrijpen waar artsen bang voor zijn. Maar Otte zegt dat de vraag hem intrigeert waarom artsen het recht zien als bedreiging en niet als een geweldige kans om via de rechter te komen tot ‘een hogere gevalideerde state of art’. Eerder in het interview heeft hij aangegeven dat hij niet gelovig is, maar wel een believer in het recht. Dat blijkt ook wel, als de interviewster vraagt of de gang van zaken rond Albert Heringa reden geeft tot zo veel vertrouwen in dat recht. ‘In het recht is altijd alles in goede handen’, antwoordt hij. Zodra dingen altijd voor alles goed zijn, vind ik het eng. En zeker uit de mond van een man die niet snapt waarom iemand bang is om als moordverdachte voor de rechter te komen, terwijl er toch geen beul meer is. Ooit hoorde ik een voorzitter van een tuchtcollege zeggen dat hij niet snapte waarom artsen zich zo druk maakten over een tuchtzaak, want in 90 procent van de gevallen vond toch vrijspraak plaats.

Dat vond ik ook eng. Ik vind het dus eng als iemand niet snapt wat voor de rechter verschijnen voor een ander betekent. Dat niet iedereen het een feest vindt in deze positie bij te dragen aan een gevalideerde state of art. De journaliste snapt het wel. Ik vind het een topinterview. Ze stelt precies de goede vragen. Ze vraagt ook of de positie van artsen niet erg kwetsbaar is als ze met al hun goede wil en zorgvuldige afwegingen, opeens moordverdachte worden.

‘Euthanasie verlenen is vrijwillig. Je hoeft het niet te doen’, is zijn reactie. Over empathie gesproken.

In een eerder blog over euthanasie deed ik uitspraken, waaruit opgemaakt zou kunnen worden dat ik ertegen ben dat euthanasie wettelijk wordt getoetst. De reactie van een collega, Leny van Dalen, deed me dat inzien. Ik ben niet tegen wettelijke toetsing, maar mijn uitlatingen lieten inderdaad ruimte voor dat misverstand. Ik ben er dus niet tegen, maar ik vraag me wel af of de huidige regelgeving niet erg belastend is. Ik zou in elk geval niet graag afhankelijk zijn van het inlevingsvermogen van dhr. Otte en zijn blinde vertrouwen in het recht.

gepubliceerd op Medisch contact op 16 maart 2018

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.