De belangrijkste opmerking tijdens de persconferentie op 12 maart over coronamaatregelen kwam van Rutte. ‘We moeten met 50 procent kennis toch 100 procent maatregelen nemen.’ Dát bleef bij mij hangen. Want laten we eerlijk zijn: geen mens weet hoe de wereld er over 14 dagen uitziet. En geen mens kan met zekerheid zeggen wat de beste maatregelen zijn.
Er zijn mensen die vinden dat er voor de economie wordt gekozen. Maar economie is óók belangrijk voor onze gezondheid en ons welbevinden. Het gaat er steeds om het juiste midden te vinden en maatregelen te nemen die zo min mogelijk schade opleveren en zo veel mogelijk effect. Dat blijft voor een groot deel koffiedik kijken. We kunnen proberen te leren van het verleden, zoals de Spaanse griep of recenter de Chinese aanpak. Maar dat kun je niet een-op-een vertalen naar de huidige tijd en onze westerse samenleving. Wel is ieder het erover eens dat vertragen van de uitbreiding van corona prioriteit heeft. ‘Doe daar dan alles aan’, kun je zeggen, maar alles heeft ook weer z’n prijs. Over hoeveel we moeten doen zijn de deskundigen het niet eens. Als deskundigen het oneens zijn dan weten we het dus gewoon niet. Het is nu niet de tijd om elkaar vliegen af te vangen. We gaan een onzekere tijd tegemoet en dan is belangrijk dat we het samen doen. Zelf heb ik even moeten zoeken naar mijn opstelling. Ik ben kritisch van aard. Daar hoeft niks mis mee te zijn, maar ik vroeg me af wat ik daarmee bijdroeg. Denk aan de historische woorden van John Kennedy: ‘Ask not what your country can do for you; ask what you can do for your country.’ Dat klinkt misschien een beetje dramatisch, maar het ís een drama. Kijk maar naar Italië en China.
Het besef dat het gaat om omgaan met onzekerheid gaf mij het houvast waar ik de laatste dagen naar op zoek was. Want over omgaan met onzekerheid weet ik tegen wil en dank heel veel. Mensen met een dwangstoornis hebben daar vaak problemen mee. Daaruit heb ik geleerd dat streven naar absolute zekerheid heilloos is. Het is altijd zoeken naar het midden tussen risico’s nemen en zekerheid zoeken. Elk risico willen vermijden, is zonder meer een ramp. Het zekere voor het onzekere nemen klinkt mooi, maar ook daar zijn grenzen aan. Vertaald naar de coronacrisis betekent het voor mij dat we het samen moeten doen. De meeste mensen deugen heeft Rutger Bregman ons geleerd, dus we bevinden ons in goed gezelschap. Ik denk dat het belangrijk is dat we het beleid van regering en RIVM steunen. Daarmee bedoel ik niet dat je geen kritische vragen meer mag stellen, maar laten we erkennen dat niemand absoluut zeker weet wat we het beste kunnen doen. Eensgezindheid, kalmte bewaren en kijken wat je kunt bijdragen zijn nu van groot belang. Dat zullen we de komende tijd nog hard nodig hebben.
