‘Tuchtklacht moeder die jeugdarts neerstak afgewezen’ Ik moest deze kop twee keer lezen. Bij een tuchtklacht gaat het toch om de vraag of de arts iets fout deed? Maar hier heeft de moeder iets vreselijks gedaan. Ondanks haar misdrijf heeft ze een klacht ingediend tegen de jeugdarts.
Ik heb eerder zoiets gelezen van een huisarts die mishandeld was. Ook daar diende de mishandelaar vervolgens een klacht in bij het tuchtcollege. Om daarna nog te beroerd te zijn om op de zitting te verschijnen. Deze moeder verweet de arts dat die haar niet had voorgelicht over het risico op autisme bij een BMR-vaccinatie. Dat risico bestaat echter niet. Vóór de steekpartij was er al sprake van allerlei grensoverschrijdend gedrag van de moeder. Nu zou je denken: als een patiënt een arts heeft mishandeld dan kan hij niet ook nog eens een klacht indienen. Maar zo werkt het niet.

De filosofie van het tuchtcollege is dat de klager niets in de weg gelegd mag worden. Ze zijn er goed in geslaagd dat waar te maken. Als ik google op ‘tuchtklacht’, vind ik direct hun webpagina ‘Ik heb een klacht.’ Deze pagina is een toonbeeld van duidelijkheid. Daar kunnen heel wat instanties nog een puntje aan zuigen. En, omdat het gemak de mens dient is er ook alvast een klaagschrift opgesteld, dat je kunt downloaden. Even invullen, printen, in een envelopje, postzegel erop en klaar. Dat van die postzegel verbaast me, maar ik neem aan dat er binnenkort een antwoordnummer komt in afwachting van de mogelijkheid per internet op te sturen. Nog één tip: Zet zolang dat nog niet het geval is de adressen van de regionale tuchtcolleges er even bij. Behalve de postzegel zijn er verder geen kosten. Ook als de klacht ongegrond blijkt en volslagen onredelijk is, zoals in dit geval, hoeft de klaagster geen cent te betalen van de proceskosten, ook niet van de kosten die de verweerster moet maken. En er bestaat niet zoiets als vervolging wegens valse aangifte bij het tuchtrecht.

Het merendeel van de klachten wordt niet gegrond verklaard, maar dan zijn we maanden en soms langer verder.

In dit geval had de jeugdarts gevraagd de klacht niet ontvankelijk te verklaren. Ze betoogde, dat de moeder haar recht op klagen had verspeeld door het misdrijf en het daaraan voorafgegane grensoverschrijdende gedrag. In het burgerlijk recht kan dit, maar niet in het tuchtrecht. Dus de rechtbank heeft de zaak wel inhoudelijk behandeld. De klacht is natuurlijk ongegrond verklaard.

Wat het tuchtcollege aanvoert als argument om de zaak wel te behandelen is dat het doel van het tuchtrecht is de verbetering van de individuele gezondheidszorg. Juridisch zal het allemaal wel kloppen. Maar ik zou willen dat er eens een stevige discussie op gang komt over de vraag of het tuchtrecht de gezondheidszorg als geheel wel een dienst bewijst met deze mogelijkheid van vrij schieten op artsen. Ik betwijfel dat ten zeerste. En dan heb ik het nog niet eens over alle defensieve zorg, die je hiermee uitlokt.

Ik wil overigens mijn medeleven uitspreken met de jeugdarts in kwestie. In het verslag van de rechtbank wordt alleen begrip getoond voor het akelige gegeven dat de klacht toch wordt behandeld. Er wordt met geen woord gerept over wat de mishandeling en de bedreiging – die dus nog steeds gaande zijn – voor de jeugdarts betekenen. Daar is het tuchtrecht niet voor. En het commentaar in Medisch Contact kennelijk ook niet. Begrijp me goed. Patiëntenrecht vind ik een groot goed. Maar het rechtsgevoel van artsen ook en dat wordt regelmatig ernstig geschonden door de huidige praktijk. Vind ik.

gepubliceerd op Medisch contact op 04 september 2018

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.