Dit schreef een moeder ooit op een forum, nadat ze bij me was geweest om de uitslag van het onderzoek van haar dochter te bespreken. Ik wist niet of ik het als een compliment of als kritiek moest opvatten. Maar, dacht ik, wat niet waar is, is ook niet leuk. Dat valt echter nog te bezien.
Veel mensen beleven wel degelijk steun aan illusies om de rauwe werkelijkheid te verzachten, ook al vallen ze na een tijdje in duigen. Ik kan dat niet. Ik heb dat vertrouwen niet wat nodig is om in illusies te geloven. Ik kan beter omgaan met een ramp dan met onzekerheid. Liever de narigheid direct onder ogen zonder doekjes eromheen en dan er het beste van maken. Dat speelt nu ook met corona. Laat me vooropstellen dat ik het RIVM vertrouw en de maatregelen van de regering volledig steun. Verder ben ik geen viroloog. Maar ik kan wel rekenen.

Iedereen verwacht nu het heil van het afvlakken van de curve.

Dat zal zeker levens redden, maar het stelt míj niet gerust. De epidemie zal immers pas uitdoven als 60 procent (of meer) van de bevolking besmet is geweest of gevaccineerd. Dat zijn 10 miljoen mensen. Als we dat weten uit te smeren over honderd dagen, dan betekent dat 100 duizend besmettingen per dag gemiddeld (!) met veel grotere aantallen tijdens de piek. Die afgevlakte curve zal de capaciteit van de zorg dus nog steeds overschrijden.1 Dus er zullen veel langer maatregelen nodig blijven. De hoogleraar virologie Marion Koopmans heeft het zelfs over een tot twee jaar. Is dat mentaal en economisch op te brengen?

En China dan? Tja, na drie maanden lockdown líjkt het onder controle, maar er zijn nog steeds ongeveer veertig nieuwe bevestigde gevallen per dag. Dat had Italië 3,5 week geleden ook en nu zesduizend per dag. Ik zou niet weten waarom het in China niet weer zal opflakkeren als de maatregelen worden versoepeld.

Het afvlakken van de curve is van levensbelang, maar ik houd er ernstig rekening mee, dat we er geen wonderen van kunnen verwachten, ook niet van aanscherpen tot een totale lockdown. Het virus is al wereldwijd verspreid. Je kunt Nederland niet eindeloos op slot houden. Bovendien gaat ‘Baat het niet, dan schaadt het niet’ niet op. Zelfs een beperkte lockdown heeft een forse prijs en dat kan ook weer levens kosten.2

Er waart een zeer besmettelijk virus rond met een behoorlijke mortaliteit, waartegen we nog geen enkele immuniteit hebben. Denken dat we het wel onder controle krijgen lijkt mij een illusie, zeker wereldwijd. Welke tol deze ziekte zal eisen in landen met een slechtere zorg en waar miljoenen mensen dicht op elkaar wonen en leven is niet te bevatten.

Als ik zo’n ramp verwacht: hoe maak ik er dan toch het beste van? Ten eerste door te hopen dat wat ‘Oosterhoff’ zegt dit keer niet waar is. Misschien doet mijn dwangmatige moeite met onzekerheid me te snel neigen tot een te somber scenario. Misschien gebeurt er een wonder of komt er onverwachts snel een vaccin. En hopelijk zijn er al veel meer mensen besmet dan het bevestigde aantal.3 Dat klinkt raar, maar het zou betekenen, dat de kans op (ernstig) ziek worden of overlijden veel kleiner is dan de huidige schatting.4 Ik denk ook aan de Spaanse griep.5 Die was waarschijnlijk erger dan corona en die heeft de mensheid ook overleefd.6

En ik hoop dat we er lering uit trekken en hierna alles zullen doen om een nog veel ergere ramp door de opwarming van de aarde te voorkomen. Leuk is het nog steeds niet, maar ík kan het niet leuker maken.

voetnoten

  1. Van debevestigdebesmettingen heeft ongeveer 20 procent ziekenhuisopname en 5 procent ic nodig. Van het werkelijke aantal besmettingen zal dat lager liggen. Maar tien keer lager is nog altijd 2 procent van 100 duizend, dus gemiddeld tweeduizend opnames en vierhonderd ic-behoeftigen per dag en dat gedurende honderd dagen.
  2. Dit lezenswaardige artikel pleit desondanks hartstochtelijk voor een totale lockdown, maar míj overtuigt het niet. De WHO geeft ook aan dat lockdown het virus niet zal verslaan.
  3. Wat daar onder meer voor pleit zijn de sterftecijfers. Bij een mortaliteit van 0,3 procent betekent een sterfte van dertig doden op een dag dat er twee tot drie weken geleden al 10 duizend mensen besmet moeten zijn geweest. Want dat is de tijd tussen besmetting en overlijden. Drie weken geleden was er pas één bevestigd geval van corona in Nederland.
  4. In Duitsland wordt massaal getesten het sterftecijfer is daar van de bevestigde gevallen 0,3 procent en het percentage ernstig zieken is ook erg laag.
  5. De Spaanse griep. Laura Spinney.
  6. Deze Larry Briljant, een epidemioloog, zegt volgens mij ongeveer hetzelfde als ik, maar ik moet erkennen, dat hij beter een optimistische toon weet te houden.

 

gepubliceerd op Medisch contact op 23 maart 2020
Categorieën: coronaBlogs

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.