Dit blog is ook te beluisteren op Soundcloud

Omdat ik met het ouder worden steeds meer weerzin heb tegen het invullen van formulieren had ik het tot het allerlaatste moment uitgesteld. Het indienen van een subsidieaanvraag bij ZonMw. De naam ZonMw roept bij mij altijd ten onrechte associaties op aan gratis vakantiereizen op een boot voor hulpbehoevenden.

ZonMw staat echter helemaal niet voor de zon, maar voor Zorgonderzoek Nederland Medische wetenschappen. Mijn brein roept ten onrechte beelden op van de Zonnebloem.

De subsidieoproep was zo op het lijf geschreven van een project waar we mee bezig zijn (leest u even mee, ZonMwee?), dat ik het niet kon laten lopen. Een oproep voor kleinschalige initiatieven in de ggz door ervaringsdeskundigen. Nou, dat kwam als geroepen. Sinds de oprichting van de Stichting Dwangstoornis en het verschijnen van mijn boek Vals Alarm word ik heel vaak benaderd door mensen met een dwangstoornis. Naast advies geven breng ik ook regelmatig mensen met elkaar in contact, omdat ik heilig geloof dat gedeelde smart halve smart is. Maar dat moet niet allemaal van mij afhankelijk zijn, dus we zijn met een enthousiaste (leest u nog mee, ZonMwee?) groep vrijwilligers, allen met een dwangstoornis, bezig dit structureel vorm te geven. Het ideaal is een soort van AA voor mensen met dwang: een scala aan mogelijkheden realiseren die uitnodigen om belevingen te delen en elkaar te steunen. Ik geloof ook heilig in de inzet van mensen die een aandoening van binnenuit kennen.

Als ik nog over de streep getrokken moest worden om de aanvraag in te dienen dan had het woord kleinschalig dat wel gedaan, want zeg nou zelf: dat klinkt toch veel gezelliger dan multinationaal? Nu loopt het invullen van formulieren op websites altijd muurvast als je er bijna bent. Dan moet je weer helemaal opnieuw beginnen, wat vaak ook nog eens niet kan, omdat je vorige aanvraag nog openstaat. En die kun je met geen mogelijkheid sluiten. Herkenbaar? Ook nu dreigde het te mislukken, omdat de Stichting Dwangstoornis niet bij ZonMw bekend was. Die kon ik wel aanmelden, maar de goedkeuring daarvan kon een dag duren en ik had nog anderhalf uur. Maar één telefoontje naar de helpdesk was voldoende! Wel moest ik wachten tot 13.05 uur voordat dit was doorgevoerd, wat met een deadline van 14.00 uur enigszins zenuwen sloopte, maar het is allemaal gelukt.

Er is één probleempje. De oproep blijkt onderdeel te zijn van het actieprogramma lokale initiatieven voor mensen met verward gedrag.

Ik sta pal achter het bestrijden van vooroordelen over psychische aandoeningen, maar ik hou niet zo van de uitdrukking ‘mensen met verward gedrag’. Ik vind het verhullend taalgebruik. Alsof je geen respect meer voor iemand kunt hebben, die ten gevolge van een psychische aandoening in de war is. Net zoiets als spreken over mensen met mogelijkheden als je het hebt over mensen met een verstandelijke beperking. Natuurlijk is het goed te kijken naar de positieve kanten, maar die mogelijkheden zijn het probleem niet. Als iemand problemen heeft met zien dan zeggen we ook niet: iemand die goed kan horen.

Verwardheid kán optreden bij psychische aandoeningen. Ook bij neurologische trouwens. Het gaat meestal om problemen in het heldere denken, zoals onsamenhangendheid of waanideeën. Dat komt voor. Veelal tijdelijk en bij een minderheid, maar het komt voor. Daar moeten we geen doekjes om winden.

Maar verreweg de meeste mensen met een psychische aandoening zijn niet verward en dat geldt ook voor mensen met een dwangstoornis. Er is zeker wel iets aan de hand, maar geen verwardheid. Nu maar hopen dat dat voldoende is voor de subsidie. Maar anders valt er te praten. Ik ga onmiddellijk akkoord met een andere betekenis van verwardheid dan ik hanteer. Een bredere, waar ook de dwangstoornis onder valt.

Gepubliceerd op Medisch contact op 20 februari 2019
Categorieën: StigmaBlogs

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.