Vertrouwen dat het wel goed komt, is niet mijn sterkste punt. Misschien heb ik daardoor vanaf het begin van de coronacrisis moeite te geloven dat we dit virus op de lange termijn kunnen beheersen.
Toen veel mensen dag en nacht bezig waren om tegen corona te vechten, vond ik het niet gepast mijn twijfels te uiten. Ik wilde dat niet ondermijnen. Maar nu we in wat rustiger vaarwater zijn, althans in Nederland en in meer Westerse landen, vind ik het gerechtvaardigd de vraag hardop te stellen. Het gaat niet om het beheersen op korte termijn. Het is gelukt in de genoemde landen het aantal nieuwe besmettingen fors terug te dringen. Weliswaar met maatregelen die hun weerga niet kennen en waarvan we nog moeten afwachten hoe hoog de tol is, die we daarvoor moeten betalen. En dan bedoel ik niet alleen economische schade, maar ook de gevolgen daarvan voor de gezondheid van de wereldbevolking. En de gevolgen van het feit dat corona de andere zorg verdringt. Een recent rapport schat dat dat nu al 100 tot 400 duizend mensjaren heeft gekost. Daarmee wil ik niet zeggen dat het niet zo had gemoeten. Er was geen keuze. Maar het is wel terecht de vraag te stellen hoe lang we hiermee willen en kunnen doorgaan.
Wat ik vooral niet goed zie, is hoe het op lange termijn goed moet komen. Van uitstel komt niet per se afstel. Over de hele wereld zijn er dagelijks nog honderdduizend nieuwe vastgestelde besmettingen. Het werkelijke aantal ligt veel hoger. Het zijn nu vooral armere landen, waarvan je je ten zeerste kunt afvragen of het daar ook lukt de besmettingsgraad terug te dringen. Maar ook in Nederland zijn er ondanks de lockdown nog steeds rond de 200 nieuwe vastgestelde besmettingen per dag, ongeveer net zoveel als toen de lockdown inging. Als ik de virologen goed begrijp, is het niet de vraag óf er een tweede golf komt maar wanneer en hoe groot die zal zijn. En waarom zou er niet een derde golf komen en een vierde? Zolang een groot deel van de bevolking niet immuun is, blijft het gevaar aanwezig. Is elke keer een lockdown emotioneel en economisch op te brengen? In feite is het hele beleid tijd rekken in afwachting van een vaccin. Maar hoe lang gaat dat duren en hoeveel bescherming biedt dat vaccin?
Misschien is er op al mijn vragen een geruststellend antwoord te geven. Ik heb die antwoorden tot nu toe niet gezien. In Nederland lijken we vooral te kijken naar het aantal besmettingen hier en voorbij te gaan aan de rest van de wereld.
Ik hoopte nog dat de infection rate fatality (IRF), dus de kans dat je overlijdt als je besmet bent, lager zou blijken, maar inmiddels lijkt dat toch tussen 0,5 en 1 procent te zijn. De grootheid Ioannidis heeft een onderzoek gedaan waar hij uitkomt op 0,18 procent. In dat onderzoek worden echter ongeveer alle fouten gemaakt waarvoor hij altijd heeft gewaarschuwd, als ik de critici mag geloven. Dus de illusie dat de IRF meevalt, ben ik wel kwijt – en mijn respect voor Ioannidis heeft een gevoelige knauw gekregen. En wat de kosten betreft: vóór corona werd uitgegaan van 9 miljard euro begrotingsoverschot en nu van 90 miljard tekort. En dat gaat alleen over Nederland. Alle reden dus om stil te staan bij de vraag of we hiermee de schade door corona echt kunnen beheersen. Of is het vechten tegen de bierkaai? (1)
1. Voor de jongere lezer: Dit betekent ‘Een verloren strijd aangaan.’ Voor de herkomst van deze uitdrukking zie hier.
