Toen de Titanic verging waren er maar twintig reddingsboten, veel te weinig voor de ruim tweeduizend opvarenden. Bruce Ismay was hiervoor verantwoordelijk. Hij had bij het ontwerp van het schip gezegd dat er niet meer boten nodig waren, omdat het schip toch niet kon zinken. Bovendien deed al snel het verhaal de ronde dat hij een plaats in de reddingsboot had ingenomen, terwijl er nog vrouwen en kinderen stonden te wachten. Vermoedelijk is dit verhaal onjuist, maar Ismay werd publiekelijk verguisd. Hij overleefde de ramp weliswaar, maar de rest van zijn leven werd hij gekweld door schuldgevoel en zelfbeklag.

Ik moest hieraan denken toen we het hadden over de mogelijkheid van een tekort aan ic-bedden. Het is alweer even geleden, want we zaten nog met zijn vijven in de auto en het was toen nog geen realiteit. Een van de inzittenden was een jonge vrouw, moeder van vier kinderen, en we waren het erover eens dat bij schaarste zij voorrang zou hebben.

Toen was het nog theorie, maar de mogelijkheid dat dit werkelijkheid gaat worden is beslist niet denkbeeldig. Gepensioneerd anesthesioloog Paul Lieverse (66) heeft laten weten dat hij niet beademd wil worden. Enerzijds omdat hij vreest er als een wrak uit te komen, maar ook omdat hij vindt dat bij schaarste anderen voor moeten gaan. Ik heb daar veel respect voor. Ik ben maar een beetje jonger (64). Ik hoop sowieso dat het aan me voorbijgaat. Mocht ik echter toch de pech hebben tot de ernstig zieken te gaan behoren dan hoop ik te handelen als Lieverse en niet zoals wat beweert wordt over Ismay.

Er is veel ophef over de mogelijkheid dat leeftijd een rol zou gaan spelen bij de keuzes die gemaakt worden. Er is zelfs een motie van 50PLUS en SP aangenomen om geen leeftijdsgrenzen te hanteren bij ic-opname. Ik vind het onwenselijk dat de politiek de professionele autonomie van de arts niet respecteert. Het is ook zonder dat al moeilijk genoeg keuzes te maken, als dat moet. Bovendien vind ik het volkomen gerechtvaardigd dat de kans te herstellen en de leeftijdsverwachting een rol spelen als dit soort vreselijke keuzes moeten worden gemaakt. Zeg nou zelf. Er is nog één bed en een moeder van vier jonge kinderen dient zich aan en een man van 64. Dan gaat de vrouw toch voor? Zelfs al ben ik die man van 64.

Even voor de goede orde: ik bedoel dit beslist niet als druk op ouderen om vrijwillig van een plaats af te zien. En laten we hopen dat het hypothetisch blijft. Maar het is helaas een stuk minder hypothetisch dan twee weken geleden.

gepubliceerd op medisch contact op 30 maart 2020
Categorieën: coronaBlogs

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.