Dit blog kun je ook beluisteren op Spottify
De verpleeghuisarts, die was aangeklaagd wegens moord is ontslagen van rechtsvervolging. De euthanasie voldeed volgens de rechter aan de zorgvuldigheidseisen.
Eerder betoogde ik dat ik hoopte dat ze vrijgesproken zou worden, dus wat dat betreft ben ik blij met deze uitspraak. Maar ik ben er met mezelf nog niet over uit of we in algemene zin blij moeten zijn.
Er was nogal wat verontwaardiging over de aanklacht moord, maar ik weet eigenlijk niet of er juridisch gezien een andere mogelijkheid was. Wettelijk is het zo dat iemand doden, ook al is het euthanasie, een strafbaar feit is, maar dat de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding – kortweg de euthanasiewet – het mogelijk maakt dat een arts van rechtsvervolging wordt ontslagen mits aan de zorgvuldigheidseisen is voldaan. Ik denk dat dat, strikt juridisch, betekent dat er ook dan nog steeds sprake is van moord. Ik laat me graag corrigeren als mensen weten dat het juridisch anders zit.
Ik noem het, omdat ik het belangrijk vind dat duidelijk blijft dat er, hoe je het ook noemt, sprake is van iemand doden – een zeer ingrijpend iets. De rechter heeft nu bekrachtigd dat hiervoor een wilsverklaring volstaat, ook al is iemand intussen wilsonbekwaam en niet meer in staat aan te geven wat hij wil.
Ik ben bang dat mensen nu ten onrechte gaan denken dat zo’n wilsverklaring garandeert dat er een eind aan hun leven gemaakt wordt als ze in een situatie terechtkomen waarvan ze hebben aangegeven dat niet te willen. Zien ze over het hoofd dat er wel sprake moet zijn van ondraaglijk lijden en, belangrijker nog, dat euthanasie geen recht is wat je kunt opeisen. Euthanasie moet aan je worden verleend en iemand moet bereid zijn dat te doen. Bovendien moet iemand de vraag stellen.
Ik kan me niet voorstellen dat een arts uit eigen initiatief overgaat tot euthanasie op basis van een wilsverklaring. Maar wat als de naasten het niet eens zijn? Zeker, bij een niet-reanimerenverklaring maak je ook duidelijk wat je wilt voor het moment dat je het zelf niet kunt. Toch vind ik niet-ingrijpen in een situatie van bewusteloosheid wezenlijk verschillen van euthanasie terwijl je wilsonbekwaam bent.
Nogmaals, de artsen die euthanasie hebben uitgevoerd bij mensen met gevorderde dementie op basis van een wilsverklaring, wat nu dus ongeveer vijftien keer is gebeurd, hebben ongetwijfeld de patiënt en zijn familie een dienst bewezen. En dat de rechter de verpleeghuisarts heeft ontslagen van rechtsvervolging gun ik haar van harte. Maar ik weet niet of euthanasie in zijn algemeenheid hiermee gediend is. Ik weet het oprecht niet. Ik tendeer naar nee, maar ik sluit niet uit dat mijn standpunt zich kan wijzigen. Naar een aarzelend ja, of een fermer nee. Vreemd, dat je zo slecht weet of je iets goed of fout moet vinden. Misschien komt dat omdat het allebei niet goed voelt. Het leven beëindigen van iemand die niet weet wat je doet niet; maar iemand ondraaglijk laten lijden, die in een wilsverklaring heeft aangegeven dat nooit te willen, ook niet.
