De euthanasiecode 2022 zit juridisch NIET fout. Kort geleden schreef ik een blog met de uitdagende titel: De Euthanasiecode 2022 zit juridisch fout! Ik had gehoopt op een reactie van juristen, maar die kwam niet dus ben ik er zelf achteraan gegaan.

Waar het mij om ging was dat er bij mensen met een psychische aandoening strengere eisen worden gesteld aan de procedure om te beoordelen of ze in aanmerking komen voor euthanasie dan wanneer een lichamelijke aandoening de medische grondslag is voor euthanasie. De wet maakt dat onderscheid niet en de minister had bij het behandelen van de wet ook aangegeven dat dat niet de bedoeling was.

Maar Jeroen Recourt, voorzitter van de regionale toetsingscommissies, bleef bereid mijn vragen te beantwoorden, zelfs al bleef ik tot vervelens toe tegenwerpingen maken. Hij zegt zelfs dat het juist goed is dat de RTE’s kritisch worden bevraagd. Ik durf mijn hand er niet voor in het vuur te steken dat ik zelf altijd zo open sta voor kritiek. Hulde aan Jeroen. Het heeft bovendien iets opgeleverd, want het is me nu eindelijk helemaal duidelijk hoe het zit.

Ten eerste zijn opmerkingen van de minister tijdens de behandeling van het wetsvoorstel niet bindend. Het is dus juridisch toegestaan om voorbij te gaan aan het feit dat de minister destijds een dubbele consultatie bij psychische aandoeningen niet voorstond. Verder hebben de RTE’s in de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek de bevoegdheid en de verantwoordelijkheid om binnen zekere grenzen zelf invulling te geven aan het toetsingskader. Zij kunnen dus bij psychische aandoeningen extra voorwaarden stellen aan het beoordelingsproces. Dat is dus niet juridisch onjuist. Dat zag ik verkeerd.

Dat bij het beoordelen van een euthanasieverzoek van iemand met een psychische aandoening kennis van psychische aandoeningen noodzakelijk is, kan ik volgen. Toch zag ik liever dat het aan de uitvoerend arts wordt overgelaten om te beoordelen of hij deze specifieke kennis heeft en of hij bekwaam genoeg is.

Dat geldt immers voor de hele geneeskunde. Ik ben bevoegd een blindedarmoperatie uit te voeren, maar omdat ik het nog nooit heb gedaan ben ik daartoe niet bekwaam en dan mag het niet.

Ik zou in elk geval denken dat als de uitvoerend arts zelf psychiater is dat je het dan zeker aan hem kunt overlaten of er nog een second opinion nodig is. Er is immers altijd nog een consultatie door een SCEN-arts. Ik ben het dus eens met de minister destijds. Maar goed, diens opmerkingen zijn dus niet bindend.

Wat in elk geval al een verbetering is in de euthanasiecode is dat de second opinion tegelijk met de SCEN-consultatie mag worden gedaan mits de SCEN-arts psychiater is.

Kort samengevat. De euthanasiecode zit juridisch NIET fout. Ik zat fout met die visie. Ik blijf vinden dat het euthanasietraject voor mensen met een psychische aandoening erg zwaar is en soms onnodig zwaar. Daarbij speelt zeker de enorme wachttijd bij het Expertisecentrum Euthanasie mee. Ik zal me blijven inzetten voor verbetering hiervan. Ik hoop en verwacht, dat de ggz haar verantwoordelijkheid meer zal gaan nemen.

gepubliceerd op Medisch contact op 17 oktober 2022

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.

2 Reacties
oudste
nieuwste
Inline Feedbacks
View all comments

Heel goed dat u zich hiervoor blijft inzetten! Zelf draag ik een piepklein steentje bij door erover te vertellen bij 1vandaag op 4 februari. Hopelijk komt mijn punt over, je moet maar afwachten wat er overblijft van al die shots die zijn gemaakt.

excuses voor de late reactie. Het programma heb ik door omstandgheden gemist maar ik ga het zeker nog bekijken. Heel goed at je je ervoor heb ingezte.