De Coöperatie Laatste Wil roept op tot tekenen van een Laatste Wil Manifest. Van die coöperatie ben ik niet heel erg gecharmeerd. Dat komt vooral door de manier waarop ze een paar jaar geleden met veel bombarie aankondigden dat ze de laatstewilpil hadden gevonden. Een conserveringsmiddel waar iedereen zo aan kon komen. Of dat middel wel zo’n humane dood geeft als beloofd, is omstreden. En de laagdrempelige beschikbaarheid eiste ook slachtoffers. Ik schreef eerder al over Ximena, een 19-jarig meisje, van wie zeker niet duidelijk was dat er sprake was van onbehandelbaar, uitzichtloos lijden.
Dat is de ene kant. De andere kant is dat ik er steeds meer begrip voor krijg dat mensen zelf willen bepalen of ze nog langer willen leven. Er was een tijd, nog niet eens zo heel lang geleden, dat het hebben van een doodswens bij mensen met een psychische aandoening ongeveer per definitie gezien werd als een teken van wilsonbekwaamheid. Zoiets willen, terwijl je nog jaren te leven had, kon alleen maar een ziekteverschijnsel zijn.
Wat daarbij vergeten werd was dat die jaren die je nog te leven had, nu juist het probleem waren. Want als je ondraaglijk en uitzichtloos lijdt, is dat een verschrikking. Over de hoogmoed dat elk ondraaglijk lijden met behandeling is weg te nemen, wil ik het niet eens hebben. Zo denken we er nu niet meer over, maar het is zeker zo dat je voor euthanasie afhankelijk bent van een arts. Dit heet het barmhartigheidsprincipe, wat dus iets anders is dan zelfbeschikking.
Boudewijn Chabot, de psychiater die in 1993 voor het gerecht kwam omdat hij een vrouw middelen had verschaft om een eind aan haar leven te maken, heeft daarna veel gedaan om mensen zelf te kunnen laten beschikken. Hij schreef daarover het boek Uitweg en spreekt van zelfeuthanasie. Ik vroeg hem hoe hij dacht over het risico van drempelverlaging. Hij vond dat er wel een drempel moet zijn, maar dat die er is in de moeite die mensen moeten doen om de middelen te verkrijgen. Verder noemde hij dat er geen enkele aanwijzing is dat zijn boek geleid heeft tot een toename van suïcide.
Toch vinden veel mensen het te eng om het helemaal zelf te moeten regelen en durven ze er niet op te vertrouwen dat een middel op internet besteld geen zeeppoeder is.
Hoe zorg je voor zelfbeschikking zonder elke drempel weg te nemen. Want om het nu bij Kruidvat te leggen. Dit probleem is wellicht niet op te lossen. Het wetsvoorstel voltooid leven van Pia Dijkstra vervangt de arts gewoon door een levenseindecounselor. Dus niks zelfbeschikking. Geen goed plan. Zie mijn blog ‘De wet voltooid leven is onuitvoerbaar’.
Het manifest van de Coöperatie is erg voor zelfbeschikking maar geeft geen duidelijkheid over welke drempels er moeten zijn. ‘Je bent in staat zelf te beslissen tot het tegendeel is bewezen’, staat er. Maar wie dat tegendeel moet bewijzen staat er niet.
Met zinnetjes zoals: ‘Of het nu gaat om de waarde van het leven of over zelfbeschikkingsrecht, iedereen heeft gelijk’ (Van der Staaij ook?) en ‘Serieuze zorgen verdienen serieuze oplossingen’ kan ik ook niet zo veel.
Ik voel er meer voor te bekijken of de huidige Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek niet ruimte biedt ook euthanasie te verlenen als er niet een duidelijke medische grondslag is. Dat kan nu al met de stapeling van oudersdomsklachten.
Dus ik teken het manifest niet, ook al staan er een paar mensen onder die ik hoog heb zitten.
Denk je over zelfdoding? Bel 0800-0113 of ga naar 113.nl.