Dit blog is ook te beluisteren op soundcloud

Na het verschijnen van mijn boek Vals alarm. Leven met een dwangstoornis heb ik aan media-aandacht geen gebrek gehad. En evenmin aan fijne reacties van lezers, die zich begrepen voelden in hun dwangproblematiek. En toch schuurde er iets. Maar wat?

Ik wist het niet. Ik kon de vinger maar niet op de zere plek leggen. Tot vandaag. In de Volkskrant stond een column van Max Pam. Meteen na lezing wist ik het! Dat was wat er nog aan ontbrak. Een zurige, mij verdacht makende column, die ook niet schuwt op de man te spelen. Max Pam heeft meer dan voorzien in deze lacune. Hij heeft er zelfs nog aan gedacht ridiculiserende opmerkingen over mijn uiterlijk te maken. Hij noemt mij een bijziende mol die af en toe boven de grond komt.

Pas als je dit soort kritiek hebt gekregen, ben je echt doorgedrongen tot de grotemensenwereld. Mijn leven is nu af. Wat ik verder nog doe is extra, maar niet meer nodig.

Wat die kleine oogjes betreft, gaf mijn vrouw hem overigens gelijk. Max Pam ging ook in op het hoofdstuk dat zij geschreven heeft. Hij prees haar de hemel in, maar met een vileine – wat is dat toch een geweldig woord – ondertoon. Hij wil wel bij haar in therapie, mocht hij ooit een dwangstoornis krijgen. Zij heeft hem fijntjes laten weten dat ze hem helemaal niet in behandeling wíl.

Ach ja. Ooit las ik: het geeft niet wat ze over me schrijven, als ze mijn naam maar goed spellen. Zo probeer ik het maar op te vatten.

Maar wel kwalijk is het onbegrip over psychische aandoeningen dat uit de column spreekt. Meteen al in de titel. Kun je psychiater zijn als je patiënt bent? Zou Pam deze vraag ook gesteld hebben als een internist met diabetes een boek daarover had geschreven? Ik weet wel zeker van niet. Diabetes is gewoon een lichamelijke aandoening die je niet onbekwaam maakt, tenzij je in een hypoglykemisch coma zit natuurlijk. Maar een psychische aandoening vindt Pam andere koek. Dat mijn dwangstoornis mij niet hindert in contacten met patiënten vindt hij maar wonderlijk. Zou ik het doorgeven of zelfs projecteren op de patiënt? In het brein is immers alles mogelijk. Volstrekt onduidelijk wat hij hiermee bedoelt, maar niet veel goeds in elk geval.

Ook zijn opmerking, dat het nogal wat uitmaakt of je Vals alarm ziet als het boek van een patiënt of van een psychiater is tekenend. In het eerste geval is kritiek minder passend volgens Pam. Want??? Als een psychisch patiënt een pen kan vasthouden is al geweldig?

Pam heeft weinig begrepen van mijn boek en nog minder van mijn boodschap dat een psychische aandoening niet zo anders is dan een lichamelijke. Zijn reactie maakt wél pijnlijk duidelijk welke vooroordelen mensen met een psychische aandoening tegenkomen. Terwijl ze zich toch al zo makkelijk schamen. Maar voor het hebben van een psychische aandoening zou je je niet hoeven schamen. Voor zo’n column als Pam schrijft wel.

Als Pam met pensioen gaat (hint, hint) neem ik zijn plaats graag in. Want er moeten nog heel wat columns worden geschreven voor er echt begrip is voor psychische problematiek.

Gepubliceerd op Medisch Contact op 15 juni 2017.

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.