In de blog ‘Ik hoop dat ze overlijdt’ beschreef ik de second opinion bij een jonge vrouw, die euthanasie wil in verband met haar ondraaglijk lijden. Ze wordt al vele jaren gekweld door onder meer een eetstoornis, ernstige depressieve klachten, hevige angst en dwangklachten. In ‘Je kind laten gaan’ besprak ik hoe het voor ouders is. Nu laat ik Esther zelf aan het woord. In het debat over euthanasie bij psychische aandoeningen is zo belangrijk dat mensen zelf ook aan het woord komen.
‘Laatst sprak ik een psychiater voor een second opinion. Ik ging met mijn moeder daarvoor naar de andere kant van het land. Het was voor mij een bijzonder mooi gesprek. Mijn moeder en ik voelden ons tot onze grote opluchting begrepen. Ik kan je dit wel vertellen: als je in een euthanasietraject zit, raak je mensen kwijt. Mensen schrikken: ‘Maar je bent toch een jonge meid. Het komt allemaal nog wel goed met jou!’ Begrip is vaak ver te zoeken, zelfs in je vriendenkring, heb ik gemerkt.
Dat is zo pijnlijk. Het maakt de lijdensweg, die er ‘natuurlijk al is’, nóg eenzamer. Het maakt nog verdrietiger. Het zorgde tijdens de lange wachttijd bij het Expertisecentrum Euthanasie voor nog meer wanhoop. Ik ging overal heen bellen. Niet echt om hulp, maar omdat ik beslist alles geprobeerd moest hebben. Ook al wíst ik dat ik mentaal en fysiek op was. Voor mezelf, maar meer nog voor de mensen die ‘vonden’ dat ik door moest gaan, moest ik bewijzen dat ik écht alles geprobeerd had. Maar begrip, een luisterend oor, een knuffel van iemand. Amper iemand die dit kon, probeerde. Het was aan veel kanten gewoon stil. Doodstil.
Op mijn moeder na. Van haar kreeg ik wel een knuffel. Ik ben haar eeuwig dankbaar dat zij dit wel kon. Mijn vader was ook heel begripvol. Maar ze kregen wel veel commentaar. Er is weinig begrip voor ouders ook en dat heeft mij, doet mij heel veel pijn. Het zijn niet mijn ouders hè, die ervoor gekozen hebben dat ik doodga! Dat is mijn keus. Het is al zo moeilijk, denk ik steeds, ‘dit traject’. Er rust voor velen nog steeds een soort ‘taboe’ op. Dat is tenminste wat ik merk in mijn omgeving. Door geloof of door gewoon iemands standpunt. Of iemands eigen leventje is wel prima en ze ‘willen dit er gewoonweg niet bij hebben’.
Maar hóé mooi kan het zijn, dat je samen met elkaar wél de laatste periode afscheid kunt nemen en nog (kleine) dingetjes kunt doen. Mooie momentjes kunt maken, herinneringen ophalen. In plaats van dat ik het alleen had gedaan door pillen of de trein. Dat had gekund, want ik moest ontzettend lang wachten voordat mijn verzoek behandeld kon worden.
Deze psychiater begreep dat ik niet nog steeds zocht naar hulp omdat ik nog hoop heb, maar omdat ik moest bewijzen dat ik alles geprobeerd heb. En hij zag mijn lijden. Het was dús niet iets wat alleen mijn ouders zagen. Dat was zo mooi en bijzonder dat het me tot het einde bij zal blijven als een lichtpuntje in deze laatste tijd. En dat er ook nog blogs over geschreven zijn maakt dat ik me – en dit meen ik oprecht, vanuit heel mijn hart – een mens voelde, een ‘gezíén mens’. Na het gesprek kwam er een rust over me heen. En daar ben ik zó dankbaar voor. Het kan dus wel. Begrip. Ik kan nu gaan, in rust en vrede dat het ook met mijn ouders goed komt.’
Esther wil met deze blog graag bijdragen aan meer begrip voor euthanasie bij psychisch lijden. Ze weet dat dit schrijven beslist niet betekent dat ze niet meer terug kan. Ze mag zich te allen tijde nog bedenken.
Denk je aan zelfdoding? Bel 113 of 0800-0113 (gratis) of chat op www.113.nl
Ingrijpend verhaal Menno raakt me zo. Zo weinig begrip en zo vaak oordelen. En wat steunend en helpend voor Esther dat ze zich eindelijk gehoord en begrepen voelde door jou. En door haar lieve ouders natuurlijk.