Dit blog is ook te beluisteren op soundcloud

Het lijkt me een nachtmerrie. Iemand benadert je en vraagt of je nog weet dat ze jaren geleden als kind bij jou onder behandeling is geweest. En dat ze zich toen zo ontzettend in de steek gelaten voelde, omdat jij niet door had dat ze thuis werd mishandeld.

Het lijkt me een nachtmerrie. Een vrouw zoekt contact; je kent haar nog. Je hebt twee jaar terug na rijp beraad een melding gedaan bij Veilig thuis, omdat je kindermishandeling vermoedde en geen andere optie meer zag. De ouders verbraken toen het contact, dus je weet niet hoe het is afgelopen. De vrouw vertelt je dat het er destijds toe heeft geleid dat hun dochter uit huis is geplaatst. ‘Mijn dochter vond het verschrikkelijk, ik vond het verschrikkelijk en mijn man ging er kapot aan. Nu, na jaren juridische strijd, is onze dochter weer terug. Maar we hebben allemaal littekens.’

Gelukkig is dit me nog nooit overkomen. Zoiets wil je natuurlijk beslist niet.

Het zijn twee voorbeelden van hoe de theoretische begrippen foutnegatief en foutpositief in de praktijk kunnen uitpakken. Het speelt bij veel meer dingen in de zorg: bij het nut van screening om maar iets te noemen. We neigen ertoe meer moeite te hebben bij fouten doordat je iets niet doet dan door fouten omdat je iets wel doet.

Ook in discussies over kindermishandeling is er begrijpelijk genoeg de neiging dit beslist nooit te willen missen. Natuurlijk wil ik dat ook niet, maar het is wel belangrijk te beseffen, dat je daarmee ook schade kunt aanrichten. Vandaar de titel van dit blog.

Van 19 t/m 25 november is de week van de kindermishandeling. In de aanloop daarnaartoe heeft de Expertgroep Trauma & Kindermishandeling van het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie vlogs gemaakt. Presentatie en interviews werden verzorgd door vrijwilligers van Team-Kim, een groep ervaringsdeskundigen. De eerste vlog verscheen 10 oktober. Er volgen er nog zes, elke week een.

Om ons wakker te houden, steeds weer. Heel goed. Want met vroeg ingrijpen voorkomen we onnoemelijk veel leed. Het gaat om heel veel kinderen, meer dan 100.000. Mijn blog lijkt misschien een beetje een raar pleidooi in dit kader, maar zo zie ik het niet. Je lost kindermishandeling niet op met een oproep in het wilde weg om meer te gaan melden. De vlogs roepen juist op om geld vrij te maken om onze kunde en vaardigheid om kindermishandeling op te sporen en terug te dringen te verbeteren. En dát is enorm belangrijk.

gepubliceerd op Medisch contact op 12 oktober 2018

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.