Het broeit in de gezondheidszorg. Broei ontstaat als warmte niet weg kan. En dat is precies wat er aan de hand is. Zorgverleners kunnen hun geestdrift niet meer kwijt. Die wordt verstikt door controle, bureaucratie en wantrouwen.
Beheersing en controle zijn goed. Tegenover het vuur van enthousiasme moet een koel hoofd staan dat kalm en helder kan denken. Maar de balans tussen vorm en inhoud, tussen beheersing en beweging, tussen hoofd en hart is zoek.
Arno Rutte, Tweede Kamerlid voor de VVD zegt dat we geen controle willen zodat we maar kunnen doen wat we willen. Meneer Arno Rutte snapt er geen hout van. We willen natuurlijk wel controles op kwaliteit en rechtmatigheid. Maar we willen geen zinloze controles, geen ziekmakende overmaat aan bureaucratie en geen wantrouwende benadering alsof we allemaal fraudeurs zijn.
De column met de jaloersmakend mooie titel ‘Stop met vinken, ga vonken’ beschrijft prachtig, dat te veel moeten vinken (checklijsten, procedures etc.) de vonk dooft.
Dat is wat er gebeurt. De vonk wordt gedoo(f)d. In het onlangs aan de Tweede Kamer aangeboden KPMG Plexus-rapport (119 pagina’s!) over de evaluatie van de zorg wordt gepleit voor (nog) meer macht bij de zorgverzekeraar. Hoe over de zorgverlener wordt gedacht, blijkt uit een fragment waarin staat, dat zorgaanbieders het weliswaar vervelend vinden te moeten tekenen bij het kruisje van een ‘slikken of stikken’-contract, maar dat dat niet relevant is als de premie erdoor omlaag gaat (vrij naar 5.5.3 pag. 89).
Dan heb je er heel weinig van begrepen. Zorg is niet een product dat je uit iemand kunt wringen. Zorg is hulp met warmte. Een stelsel waarin zorg een product is, een patiënt een schadepost en een hulpverlener een leverancier is een dode zorg.
‘The thrill is gone, the thrill is gone away from me’, zingt BBKing.
Dat scheelt bij mij soms niet veel meer. Als dat alleen mij treft dan is dat jammer voor mij. Maar het treft niet alleen mij. Heel veel zorgverleners zit het tot hier. Ook dat is het ergste nog niet.
Het ergste is dat het de zorg in het hart raakt en ook de patiënt treft. Zorg zonder ziel is zorg zonder kwaliteit.
Zorg wordt gegeven door mensen aan mensen. Daar zitten economische aspecten aan, daar zitten juridische aspecten aan, maar de hoofdzaak is dat iemand zich toevertrouwt aan een ander. Daarmee moet zeker zorgvuldig worden omgegaan. Maar dat is niet af te dwingen door controle, regelzucht en achterdocht. Dat moet je overlaten aan de hulpverlener. Vertrouwen begint daar.
Als je ook denkt dat het een andere kant uit moet teken dan, teken dan deze oproep op zielindezorg.nl:
Behoud de ziel in de zorg
Er is niks tegen controle en beheersing. Er is wel iets tegen te veel controle. In het huidige zorgstelsel is de balans doorgeslagen naar beheerszucht en geloof in cijfers in plaats van in mensen.
Dit is een oproep tot een zorgstelsel dat uitgaat van vertrouwen, waardoor er minder geld en tijd gaat naar controleren en overmatige bureaucratie. De bedoeling is om zichtbaar te maken hoeveel mensen het hoog tijd vinden dat het een andere richting uitgaat, omdat op deze manier de ziel uit de zorg verdwijnt. Zorg zonder ziel is zorg zonder kwaliteit.
Niet alles van waarde is meetbaar en niet alles wat meetbaar is is van waarde (A. Einstein).
Wat deze oproep uithaalt is ook niet te meten, maar teken als het je aanspreekt. Wie weet breekt er een opstand uit in de zorg.
