Dit blog is ook te beluisteren op soundcloud

De ophef over de nieuwe wettelijke verplichting voor BIG-geregistreerden om hun oormerk duidelijk zichtbaar te dragen was me niet geheel ontgaan. Ik had echter iets gelezen over 1 april en ik wilde niet zo dom zijn daarin te stinken, dus ik had het erbij gelaten.

Maar uit het hoofdredactioneel begrijp ik, dat het wel degelijk serieus is. Ik had het kunnen weten. Het was te bureaucratisch om niet waar te zijn.

Enig nazoeken leert dat het al langer bekend is. In maart 2018 verscheen al een bericht op deze website dat het verplicht vermelden van het BIG-nummer dichterbij komt. En nu is het dus heel dichtbij. De KNMG pleit voor uitstel. Ook dat bericht, dat is verschenen op deze website, was me ontgaan.

Op zich zou ik het geen bezwaar vinden om mijn BIG-nummer in correspondentie aan de patiënt te vermelden, als dat een probleem zou oplossen. Ik heb echter nog nooit gemerkt dat het een probleem is. Dus als je zoiets wilt invoeren dan is belangrijk om duidelijk te maken waarom je dit doet. Ik wist niet eens dát ze dit wilden, dus laat staan waaróm.

Het maakt wel weer eens duidelijk hoe machteloos de paarse krokodil is tegen de neiging om elke eventualiteit te voorkomen. De risicoregelreflex heet dat. Als ergens een risico wordt geconstateerd, dan is de onmiddellijke reflex een regel te verzinnen zonder nader te analyseren hoe groot het risico is en zonder na te gaan wat de kosten en nadelen zijn om de beoogde maatregel ertegen in te voeren.

Wat me aan deze maatregel vooral verontrust is, dat mij onduidelijk is hoever de verplichting reikt. Ik hoor dat ik ook op Twitter mijn nummer zou moeten vermelden, maar wek ik daarmee niet ten onrechte de suggestie, dat ik daar altijd als arts spreek? Ik weet best dat ik moet beseffen dat mensen me als professional zien ook al spreek ik op persoonlijke titel. Maar als ik mijn BIG-nummer op Twitter moet vermelden of bij een blog als dit, dan kán ik überhaupt niet meer op persoonlijke titel spreken.

Mijn gewaardeerde collega Remke van Staveren riep op LinkedIn op tot burgerlijke ongehoorzaamheid. Ze schreef er nog een mooi gedicht bij, een bewerking van een gedicht: ‘Voor wie ik liefheb wil ik heten. Voor wie ik zorg wil ik een nummer zijn.’ Geweldige vondst.

Er komt vast een tijd dat ieder mens bij de geboorte een chip ingeplant krijgt. En dan overal scanners. Dan weet niemand nog wat vertrouwen ook al weer was.  

Gepubliceerd op Medisch contact op 01 maart 2019

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.