Dit blog is ook te beluisteren op soundcloud

De ochtend na Prinsjesdag organiseert Medisch Contact elk jaar een samenzijn met de minister van VWS om over de beleidsvoornemens voor het komende jaar te spreken. Ik vond het wel een belevenis om zo’n bijeenkomst een keer mee te maken. Bovendien was het in het Mauristshuis en mocht je achteraf de schilderijen daar bekijken. Om er op tijd te zijn moest ik in het holst van de nacht opstaan, maar dat had ik er wel voor over. Overigens niet omdat ik niet wachten kon op het nieuwe beleid. Dat was er dit keer eigenlijk ook niet, vanwege de demissionaire staat van de minister. Het was vooral een terugblik waarvan u elders op Medisch Contact wel een verslag vindt. Ik beperk me even tot wat er over de ggz werd gezegd. Schippers noemde die ggz als een van de dingen waar ze niet tevreden op terugkijkt. We gaan het nu even niet hebben over haar eigen aandeel daarin, maar over haar verzuchting, dat je met de ggz nooit weet waar je aan toe bent.

‘Spreken we in een bestuurlijk akkoord af dat het goed is ROM als benchmark in te voeren, blijkt nu dat de helft van de ggz tegen is.

Stelt de ggz dat er in Engeland een heel goed financieringssysteem is. Zeggen wij: Nou mooi. Als dat tot transparantie leidt en het is een goed systeem, voer het hier dan ook maar in. Maar nu blijkt ook daar weer heel veel verzet tegen te bestaan.

Het wordt tijd dat er in de ggz leiderschap ontstaat.’

Het deed me natuurlijk deugd dat tot de minister is doordrongen hoe breed het verzet is tegen ROM als benchmark. en dat ze weet dat ook het zorgclustermodel op veel weerstand kan rekenen. Ze is dan wel geen minister meer, maar ze duikt de komende tijd vast wel ergens op waar de ggz met haar te maken krijgt.

Het moest mij nog wel even van het hart dat die ene keer dat de ggz totaal níet verdeeld was, er ook niet geluisterd is. Ja, ik heb het over het unaniem verzet tegen de transitie van de jeugd-ggz. De wrange vruchten van het doordrukken daarvan plukken we nu.

Dat neemt niet weg dat Schippers wel gelijk heeft. Als sector zijn we niet het toonbeeld van eensgezindheid. En onze organisaties zetten regelmatig hun handtekening onder akkoorden die totaal niet kunnen rekenen op steun in het veld.

‘Hoe komt dat, dat jullie het altijd zo oneens zijn?’, vroeg Henk Maassen, redacteur van Medisch Contact mij na afloop. Ik weet dat eigenlijk niet. Wel weet ik dat we in organisatorisch opzicht enorm versnipperd zijn. Het is net als met het geloof. Elke stroming heeft zijn eigen kerk. Zelfs de psychoanalyse kende drie clubs: de Nederlandse Vereniging voor Psycho Analyse (NVPA), het Nederlands Psychoanalytisch Genootschap (NPG) en de Nederlandse PsychoAnalytische Groep (NPAG). Zij zijn echter zo verstandig geweest te fuseren. Zo droom ik ook wel eens van een grote organisatie, die de ggz vertegenwoordigt. Een soort ‘Samen op weg’-club. Maar dat is nog mijlenver weg.

‘Kunnen jullie dan niet duidelijk zijn over het feit dat jullie heel verdeeld zijn?’, vroeg mijn gesprekspartner.

Mij leek dat wel een strak plan. ‘Hallo, ik ben van de ggz. Mijn mening daarover is maar een van de vele. We zijn een ingewikkelde sector, althans dat vind ik.’

Hoe lost de politiek dat op? Die zitten ook met veel partijen. Dat het niet eenvoudig is dan op één lijn te komen blijkt wel uit de duur van de formatie. Maar uiteindelijk komt er wel een kabinet, dat regeert. Misschien is Schippers’ oproep voor meer leiderschap zo gek nog niet. Een Rutte in de ggz.

Gepubliceerd op Medisch Contact op 21 september 2017.

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.