Dit blog is te beluisteren op soundcloud
Gaat het wel goed met je? Ben je aan vakantie toe? Die reacties riep mijn vorige blog op. Het was een bespiegeling over (fysieke) eindigheid en over dat niets ooit voorgoed klaar is. Ik vroeg of u dat nou nooit had. Dat u denkt: Ik kan wel bezig blijven ontstoken blinde darmen te opereren, gebroken botten aan elkaar te schroeven en kinderen ter wereld te brengen. Er komen er even snel weer nieuwe bij. Nooit is het een keer klaar.
Ik vroeg me ook af of u niet door een gevoel van zinloosheid kon worden overvallen over al die dossiers die u netjes bijhoudt en die toch allemaal een keer vernietigd worden.
Veel bijval kreeg ik niet.
Ik denk dat veel mensen –ik ook- die in de gezondheidszorg werken plezier hebben in hun werk. Ik bedoel dan wel het echte werk, niet alle rompslomp die ons er zo vaak vanaf houdt. Als je ergens plezier in hebt dan is de vraag of het zin heeft minder prangend. En ook wat dat betreft hebben we trouwens niet te klagen.
Wat motiveert ons
Wat zeur je dan, zult u zeggen, maar zo was mijn blog ook niet bedoeld. Ik bedoelde stil te staan bij het feit, dat we altijd aan het helen en opbouwen zijn terwijl uiteindelijk alles vergankelijk is. De dokter en de dood. Dat thema.
Ik noemde dat het ons er echter meestal niet van weerhoudt om vrolijk verder te leven en ben u nog het antwoord schuldig op de vraag waarom eigenlijk niet. Ik denk, omdat de zin van iets beslist niet het enige is wat ons motiveert.
Kijk maar naar dieren. Houden die zich bezig met de zin van? ‘Weer een hele dag gras eten. Is dat de zin van mijn leven?’ Je weet het natuurlijk niet, maar ik krijg niet meteen de indruk, dat dat in een koeienkop omgaat.
Zin in het bestaan (i.c. gras) is bij dieren voldoende motor en speelt ook bij mensen een grote rol. De evolutietheorie ziet dat als overlevingsdrang, maar dat vind ik wat mager. Ik noem het liever levenslust. Want ik wil graag geloven, dat we ook zin hebben in dingen, die niet een overlevingsdoel hebben (kunst, wijsheid, liefde of de natuur)
In elk geval zijn er legio dingen die we met graagte doen, omdat we er zin in hebben, terwijl we daarbij echt niet direct een groter nut voor ogen hebben. Tv-series zien, detectives lezen, tuinieren, hobbies en vakanties.
Levenslust of juist gebrek aan…
Als mensen klagen, dat het allemaal zo zinloos is, dan bedoelen ze meestal dat ze weinig zin in dingen ervaren.
Normaliter verleidt de wereld ons tot dingen willen, zeker bij kinderen. Als je ergens wilt zien wat levenslust inhoudt, ga dan naar een schoolplein.
Bij een depressie is dat juist afwezig. Er is een ‘Mangel an Antrieb’, een gebrek aan door de wereld verlokt worden tot actie. Een dergelijk gebrek aan levenslust heet anhaedonie. De hedonisten zeiden: laten we eten en drinken en vrolijk zijn, want morgen zijn we er misschien niet meer. Een soort ‘Pluk de dag”.
Hoe erg het is, als de wereld zijn aantrekkingskracht verliest, zag ik ooit eens heel duidelijk bij een opgenomen patiënte. Het leven had voor haar alle kleur had verloren. Alles wat ze zag, zei haar helemaal niks. Ook haar man en kinderen niet. Ze voelde er niks bij, maar dat op zich was een vreselijke ervaring. Het wordt gevoelsanesthesie genoemd. Maar op een keer kwam ze opgetogen bij me. ‘Vanochtend liep ik naar de arbeidstherapie en ineens was het er weer. Ik voelde weer iets bij wat ik zag. Het leven had ineens weer (gevoels)kleur. Zo’n plotselinge omslag zie je niet vaak, maar het schijnt dat ook de schrijver Vestdijk schreef: Vanavond om kwart over negen was mijn depressie over.
Over mij geen zorgen
Geen zin in dingen hebben is dus een ander probleem dan de zin ván dingen niet zien. Maak u over mij geen zorgen, voor zover u dat al deed.
Er is geen sprake van dat ik geen zin in mijn werk zou hebben. Maar dat terugdenken aan een behandeling van lang geleden bij iemand die nu al is overleden deed me even stil staan bij de vergankelijkheid. Daardoor kreeg ik er zin ín een blog te schrijven over de betrekkelijkheid van de zin ván dingen.
PS> De titel is ontleend aan een gebruik op twitter om een onderwerp met een # (hashtag) aan te geven. Bijvoorbeeld #verkiezing. Soms is het grappig bedoeld bijv. #dathebikweer of #weerwatgeleerd.