De jeugd-ggz blijft verzekerd in de zorgverzekering. Bij de nieuwe jeugdwet die vanaf 1 januari 2015 in werking treedt is de gezondheidszorg voor jeugdigen met psychische problematiek uitgezonderd van de overheveling naar de gemeente. Is dit waar? Nee.

Er is nog geen nieuwe jeugdwet. Er is een wetsvoorstel. En daarover moet nog besloten worden. Toch doen voorstanders van dit wetsvoorstel al heel lang alsof het al beklonken is. Men is volop bezig voorbereidingen te treffen. Het argument daarvoor is dat de wet dan zorgvuldiger ingevoerd kan worden. Zolang het bij voorbereidingen blijft is het prima, maar het gaat verder.

Moeten we er wel aan beginnen?

De voorbereidingen worden als argument gebruikt om voor de wet te pleiten. We kunnen nu niet meer terug. Er is al zoveel moeite gedaan. In plaats van een vraag of we er überhaupt aan moeten beginnen wordt het tot een vraag of we ermee door moeten gaan. En veel tijd om daar over na te denken krijgen we ook niet, want het moet snel. Zo snel dat niet eens het rapport van de eigen transitiecommissie kon worden afgewacht. Er is zelfs druk op de Eerste Kamer. Toen die de wet er niet even in drie weken door heen jaste, werd ze beschuldigd van uitstel. De voorzitter van de vaste Kamercommissie en de voorzitter van de Eerste Kamer moesten eraan te pas komen om te verklaren, dat ze niet aan het vertragen waren, maar dat ze gewoon tijd nodig hebben om het wetsvoorstel zorgvuldig te beoordelen.

Lastig parket

Er is nog een bezwaar tegen dit voor de muziek uitlopen. De voorstanders zijn degenen die het straks voor het zeggen krijgen, als de wet wordt aangenomen. Zij krijgen de beschikking over de budgetten. De zorgverleners zijn straks helemaal van hen afhankelijk. Dat brengt bestuurders van instellingen en houders van particuliere praktijken in een lastig parket. Ze hebben haast geen andere keus dan mee te werken aan de voorbereidingen van een wet, waar ze misschien helemaal niet achter staan. Te veel blijk geven van hun bezwaren tegen dit wetsvoorstel wordt hen niet in dank afgenomen door de voorstanders. En daarvan moeten ze het straks wel hebben, als het doorgaat.

Constructief

Als je ondanks alle druk toch tegenstander blijft dan krijg je het verwijt niet constructief te zijn. Dat is natuurlijk onzin. Dan kun je voorstanders ook wel verwijten dat ze niet constructief meewerken aan de petitie om jeugd-ggz in de verzekering te houden. Er zijn veel mensen die er niks voor voelen mee te werken aan het tot stand komen van een wet die ze heel schadelijk achten. Schadelijk voor de jeugd-ggz en daarmee schadelijk voor kinderen met psychische problematiek en hun ouders. Om die reden zijn ze tegen dit wetsvoorstel. Niet omdat ze tegen gemeentes zijn, niet omdat ze blind zijn voor de manco’s van het huidige systeem en niet omdat ze vrezen voor hun nering. Nee, alleen omdat ze het geen goed plan vinden. En zolang we in een democratie leven en zolang de wet niet aangenomen is is dat een legitiem standpunt. Pas als de wet aangenomen is dan zullen we ons ervoor inzetten er het beste van te maken. Dat staat overigens ook in de tekst van de petitie.

Principes

Er zijn instellingen, die de oproep om de petitie te ondertekenen niet durven verspreiden uit angst de gemeente te schofferen. Begrijpelijk. Principes kun je niet eten. En zelf al zou je als bestuurder kiezen voor het principe, dan nog kan de verantwoordelijkheid die je voelt voor je medewerkers je doen besluiten je mond te houden. Daarom kunnen gemeentes en politici zeggen dat er best instellingen zijn, die positief zijn over de transitie van de jeugd-ggz. Ja, wiens brood men eet, wiens woord men spreekt. Het mag een wonder heten dat er desondanks nog zo ontzettend veel instellingen openlijk de petitie ondersteunen. Bij mijn instelling hebben we het zo opgelost, dat de mensen die met de gemeentes overleggen nog nooit van mij gehoord hebben. Oosterhoff ? Euh, nee, die werkt niet bij ons.

Afblazen

De hele discussie over de wenselijkheid van overheveling van de jeugd-ggz is ernstig gepolariseerd. Daar is het feit dat de wet al ten uitvoer gebracht wordt voor hij democratisch is behandeld mede schuldig aan. Drs. Erik Gerritsen, bestuursvoorzitter van Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam ziet nog maar een uitweg: ‘Als de jeugd-ggz niet mee gaat, blaas dan de hele jeugdwet maar af’, sprak hij tijdens de deskundigenbijeenkomst in de Eerste Kamer.’ Nou ja, als hij dat zegt dan zit er niks anders op dan de hele operatie maar af te blazen.

Teken ook net als 67.300 anderen www.petitiejeugdggz.nl

  • Gepubliceerd op Artsennet op 17 december 2013.
  • De petitie is gesloten op 19 februari 2014 met 96.209 handtekeningen.

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.