Dit blog is ook te beluisteren op soundcloud

Weer was de jeugdpsychiatrie in het nieuws. De kersverse hoogleraar Manon Hilligers liet weten dat we helemaal niet op de goede weg zitten. Ondanks fel verzet van alle betrokken organisaties besloot de politiek om per 1 januari 2015 alle jeugdhulp over te hevelen naar de gemeente, de zogeheten transitie. De bedoeling was dat daarna een transformatie zou plaatsvinden tot een goed geolied stelsel. Over de haalbaarheid daarvan was alleen de politiek optimistisch. Na drie jaar zullen er ook in de politiek nog weinig mensen te vinden zijn die beweren dat het een succes is. Het blijkt toch wat ingewikkelder dan: ‘Hup, we sturen ze naar de voetbalclub.’ Er zijn natuurlijk ook positieve ontwikkelingen, maar het totaalbeeld stemt niet vrolijk. Wat nu?

Met kritiek, hoe terecht ook, komen we er niet. Met het instellen van een onderzoek evenmin. Er moet iets gebeuren om desintegratie te voorkomen, want het gaat echt niet goed. Bijna elke week verontrustende berichten. Maar laten we positief blijven. Nieuwe ronde, nieuwe kansen. Een geweldige kans voor de huidige minister Hugo de Jonge te laten zien dat hij niet alleen flitsend is in zijn schoenkeuze. Als voormalig wethouder, die ook de jeugdhulp in zijn portefeuille had, weet hij waar het over gaat.

Toen nog niet bekend was wie de nieuwe minister zou worden, deed ik al eens een oproep ‘Red de jeugd-ggz nu het nog kan.’ Ik zal het nu concreter maken. Stel een groep samen met vertegenwoordigers uit alle geledingen die samen snel aanbevelingen formuleren om te komen tot een werkelijke transformatie. Want het idee dat de jeugdhulp dichterbij gebracht moest worden, was op zich prima. Maar om ervoor te zorgen dat er nog iets van terechtkomt, is een deltaplan nodig.

Wat daarin in elk geval mee moet worden bereikt, is een drastische vermindering van de bureaucratie, een verkorting van de wachtlijsten, veel meer regionale samenwerking en een betere beoordeling aan de voordeur.

Het wordt moeilijk voor die commissie om tot overeenstemming te komen, maar waar een wil is, is een weg. En er is geen keus: het gaat over onze jeugd.

Het zal ook niet eenvoudig zijn de aanbevelingen uit te voeren, maar wie heeft ooit beweerd, dat minister zijn een eenvoudige baan is.

Pas als er een goed plan ligt met de steun van alle betrokkenen, is het zinvol extra geld beschikbaar te stellen. Anders is het water naar de zee dragen.

Aan de verbeteringen in de ouderenzorg is onlosmakelijk de naam van Hugo Borst verbonden. Laat aan de redding van de jeugdhulp de naam van een andere Hugo verbonden raken: Hugo de Jonge. Toon leiderschap, want er moet echt iets gebeuren. En snel ook. Anders kan de laatste kinderpsychiater straks het licht uitdoen.

P.S.
Bovenstaand voorstel is door pragmatisme ingegeven. Ik blijf het principieel onjuist vinden, dat zorg voor kinderen met een psychische aandoening niet meer onderdeel uitmaakt van de gezondheidszorg. Daaruit spreekt een fundamenteel onbegrip over wat een psychische aandoening behelst.
Gepubliceerd op Medisch Contact op 16 februari 2018.

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.