Alsof het bij de verzekering zo’n feest is.

In de bijbel wordt verhaald hoe het Joodse volk in Egypte zuchtte onder slavernij. Mozes’ eis dat ze mochten vertrekken (Let my people go) werd aanvankelijk geweigerd. Maar toen hun God de ene plaag na de andere liet neerdalen op Egypte, had de farao het na verloop van tijd wel gehad en liet hij hen gaan.

Het Joodse volk ging naar de Sinaiwoestijn en zou doorreizen naar het beloofde land, het land van melk en honing. Maar daar kwam steeds wat tussen, waardoor ze wel 40 jaar rondzwierven in de woestijn. De stemming werd er in de loop der jaren niet beter op en mensen begonnen te morren. Ze verlangden terug naar de vleespotten van Egypte. Waarom speciaal naar de vleespotten weet ik niet, maar ik neem aan dat het eten (manna) in de woestijn ook ging tegenstaan.

Hunkeren naar de vleespotten van Egypte is een uitdrukking geworden voor verlangen naar vroegere tijden waarin het leven veel beter was. Het verhaal beschrijft eigenlijk terugverlangen naar vroeger, omdat je van de regen in de drup bent terechtgekomen.

Stel je voor

Soms moet ik daaraan denken als ik me afvraag hoe het zou zijn als de jeugd-GGZ toch nog ontkomt aan de overheveling naar de gemeente. Die kans is klein, want de wet is al aangenomen in de Tweede Kamer, maar er mankeert zoveel aan, dat de senatoren misschien toch wel even achter hun oren krabben voor ze hieraan hun goedkeuring geven.

Stel nou, dat ze de wet afwijzen. Stel dat de jeugd-GGZ gewoon in de zorgverzekering blijft, waar het als gezondheidszorg natuurlijk hoort, net zo goed als gezondheidszorg voor kinderen met een lichamelijke aandoening en net zo goed als gezondheidszorg voor volwassenen met een psychische aandoening.

Twijfel

Het eerste wat opkomt is een gevoel van triomf. Yes!! Weg van het gehate Egypte, of in dit geval van de gevreesde overheveling.

Maar dan komt al gauw de twijfel. Want daar zwerven we dan in de dorre woestijn, in dit geval de zorgverzekeraar. Het Joodse volk had eerst nog veel verwachtingen, maar wij mogen nu al ervaren hoe die gedroomde toekomst eruit zal zien.

Voor 2014 zijn de zorgverzekeraars immers voor het eerst zelf risicodragend voor de geestelijke gezondheidszorg. Daarom moeten zorgaanbieders ook met elke afzonderlijke verzekering onderhandelen.

Feest

Nou, wat een feest. De ene verzekering is nog stoerder dan de andere. Streng stellen ze allerlei eisen, waarvan vele volstrekt onhaalbaar zijn. Het lijkt wel of ze elkaar de loef af proberen te steken qua hardvochtigheid. Ik voel me soms net een verslaafde die pleit om nog alsjeblieft een beetje te mogen behandelen. Nou vooruit dan, maar dan alleen onder onze condities. Bevallen die je niet? Dan geen contract. Geen gunning heet het. Dat geeft de verhouding wel goed weer.

Er is een tijd geweest dat de verslavingszorg tamelijk meedogenloos was. Verslaafden moesten elke dag bellen of er een opname plekje vrij was. In een telefooncel, mobieltje waren er nog niet. Een dag niet bellen betekende weer onderaan de wachtlijst. Dat heet macht. Zoet als je het hebt, bitter als je het ondergaat.

Klaagzang

Misschien is het bij de gemeente zo slecht nog niet, hoor ik dan ook om me heen. Ik vind het begrijpelijk.

Zoals het nu lijkt, wordt de jeugd-GGZ in 2014 nog even zo door de zorgverzekeraar uitgewrongen dat ze tegen de tijd dat ze de transitie moet ondergaan al helemaal gaar is. Je zou haast denken dat bedacht is om de jeugd-GGZ zo klaar te stomen voor de transitie, maar zo hoog heb ik het strategisch denken van de politiek nu ook weer niet.

Fier

Maar jammeren en zielig doen: daar houden mensen niet zo van. Strijdbaar blijven, fier het hoofd omhoog ook al wordt je afgemaakt. Dat dwingt respect af.

Dus we geven geen krimp. Als we dan toch gebeten moeten worden, dan graag door de verzekeringshond en niet door de gemeentekat.

Is het bij de verzekering dan zo mooi, zei een politica eens tegen mij. Nee, zei ik tegen haar, en toch smeken we op onze blote knieen of de jeugd-GGZ daar mag blijven. Kun je nagaan hoe slecht we de Jeugdwet vinden voor de gezondheidszorg voor kinderen met psychische problematiek.

Dat vind ik nog steeds. Voor de gezondheidszorg voor kinderen met een psychische aandoening is de verzekeringswoestijn vele malen beter dan de vleespotten van de gemeente Egypte.

En vergeet het niet: uiteindelijk kwamen ze toch in het beloofde land.

Teken ook net als 67.300 anderen www.petitiejeugdggz.nl.
Al 87.500 handtekeningen. Tienduizenden ouders, vele duizenden zorgprofessionals en leerkrachten, meer dan duizend huisartsen, honderden kinderartsen en meer dan 1000 hoogleraren.

  • Gepubliceerd op Artsennet op 21 januari 2014.
  • De petitie is gesloten op 19 februari 2014 met 96.209 handtekeningen.

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.