Evidence-based werken zie ik als stok achter de deur om niet blind achter onze (voor)oordelen aan te lopen en vast te houden aan overtuigingen waaraan we gehecht zijn. Evidence-based werken stimuleert na te denken over de vraag, waarop we ons handelen baseren.
Dat betekent niet, dat we alleen nog maar dingen mogen doen, die bewezen effectief zijn. Dat is proof-based of beter gezegd proof-restricted. Als we ons daartoe zouden moeten beperken dan kunnen we wel ophouden. Dat geldt overigens niet alleen voor de geneeskunde. De meeste vormen van bestuur bij overheid, bedrijven en instellingen zijn beslist niet op bewijs, maar op lagere graden van evidence gebaseerd.
Principes evidence-based
We hebben immers heel veel nog niet onderzocht en ook niet alles is aantoonbaar. Einstein zei al: Niet alles van waarde is meetbaar (en niet alles wat meetbaar is is van waarde). Bij afwezigheid van bewijs of van ander bijdragend onderzoek is de mening en ervaring van experts ook een vorm van evidence. Behalve onderzoek en meningen van experts speelt in evidence-based werken ook de ervaring van de (be)handelaar en de voorkeur van de behandelde een rol bij het maken van de uiteindelijke keuze.
Diagnose jeugd-ggz
Met deze drie principes van evidence-based gewapend wil ik kijken we naar diagnose en therapie van de problemen in jeugdhulp zoals verwoord in het behandelplan, de nieuwe Jeugdwet. Ik beperk me daarbij tot een onderdeel, namelijk de jeugd-ggz.De overheid wil de jeugd-GGZ uit de zorgverzekeringswet en de AWBZ halen en inrichten als een gemeentelijke voorziening. Hoe evidence-based is deze behandeling?
Verkeerde patiënt
Het begint er al mee, dat in de diagnose van wat er aan de hand is er vooral is gekeken naar problemen binnen de jeugdzorg en amper naar de jeugd-ggz. Ergo, de diagnose hoort bij een andere patiënt!
Onderzoek ontbreekt
De voorgestelde behandeling – de jeugd-ggz uit het domein van de gezondheidzorg halen – is een enorme ingreep. Een dergelijke ingreep is nog nooit in deze omvang en in dit tempo ergens uitgevoerd. Er is zeker geen onderzoek wat bewijst dat deze ingreep de problemen zal oplossen. Er is ook weinig ander onderzoek gedaan zoals een proefproject. De rapporten, die aan deze wet ten grondslag liggen verkondigen vooral meningen van meer of minder deskundige personen, weinig feiten. Bovendien is de jeugd-ggz in die rapporten amper aan het woord geweest.
Experts
Met een ongekende eensgezindheid raden alle experts en alle organisaties, die op enige manier betrokken zijn bij de jeugd-ggz in niet mis te verstane bewoordingen (historische vergissing) deze ingreep af. De Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, de KNMG, Zorgverzekeraars Nederland, GGZNederland, Landelijk Platform GGZ, Vereniging van Kinderartsen, Orde Medisch Specialisten, Nederlands Instituut voor Psychologen,Landelijke HuisartsenVereniging, vrijwel alle kinderpsychiaters, psychologen, orthopedagogen, verpleegkundigen in de jeugd-ggz, meer dan zeventig hoogleraren en ga zo maar door (zie ook Dossier Jeugdwet).
Ervaring van de behandelaar
Hier is helemaal iets bijzonders aan de hand. De uitvoering van deze stelselwijziging is een enorme operatie, die veel problemen moet oplossen en ook nog eens vijftien procent bezuiniging moet opleveren. Het wordt in de handen gelegd van 408 gemeentes,groot en klein, die geen enkele ervaring hebben met jeugd-ggz. Let wel: ik beweer niet, dat ambtenaren zelf jeugd-ggz gaan uitvoeren, maar dat ze het stelsel moeten vormgeven.
In de geneeskunde geldt dat je behalve wettelijk bevoegd ook bekwaam moet zijn, dus voldoende persoonlijke kennis en ervaring moet hebben. Dat hebben gemeenten niet, zeker de kleine niet.
Voeg daar nog bij, dat de gemeenten niet een maar drie decentralisaties moeten vormgeven.
Voorkeur van de patiënt
Alle ouderorganisaties en instellingen voor jeugd-ggz hebben aan gegeven deze operatie beslist niet te willen. Inmiddels 36.500 mensen hebben dat zelfs duidelijk gemaakt door een petitie te tekenen.
Tuchtrechter
Een diagnose die niet past bij de patiënt, een experimentele, zeer ingrijpende behandeling waarvoor geen ondersteunend onderzoek is, tegen de mening van alle experts in, uitgevoerd door iemand die wettelijk dan wel bevoegd is, maar (nog niet) bekwaam, tegen de wil van de patiënt. De hele operatie overheveling jeugd-gzz is in alles het tegenovergestelde van evidence-based handelen.
De tuchtrechter zou er snel klaar mee zijn. Schorsen.
Teken www.petitiejeugdggz.nl
- Gepubliceerd op Artsennet op 13 september 2013.
- De petitie is gesloten op 19 februari 2014 met 96.209 handtekeningen.