Dit blog is ook te beluisteren op Soundcloud
Dom, dom, dom. Vorige week schreef ik over antidepressiva en ik had jullie natuurlijk ook moeten attenderen op de geweldige factsheet over antidepressiva bij depressies. Die over antidepressiva bij angststoornissen en de dwangstoornis volgt nog. Een feitenvel: alle feiten over antidepressiva op één velletje.
Ik kan moeilijk alwéér een blog schrijven over antidepressiva, want dat gaat vervelen. Dus ik frommel het er nu even bij in dit blog over gemiste kansen. Want dáár gaat dit blog eigenlijk over. De kansen die patiënten missen omdat we onvoldoende richtlijnen en zorgstandaarden volgen.
Ja, jullie horen het goed. Dat ík pleit voor het beter gebruikmaken van protocollen. Wie mijn blogs vaker leest weet dat ik geen voorstander ben van een dichtgetimmerde wereld. Waarom dan die oproep? Omdat veel patiënten nog niet de behandeling krijgen die ze verdienen.
Afgelopen vrijdag hoorde ik op een congres dat van de mensen met een angststoornis nog niet 1 procent cognitieve gedragstherapie krijgt, terwijl die behandeling hun leven soms enorm kan verbeteren. 60 procent krijgt helemaal geen behandeling en de rest krijgt iets anders. Daar zal farmacotherapie bij zitten en dat is ook een mogelijkheid, maar iedereen is het er eigenlijk wel over eens dat je zeker ook gedragstherapie moet aanbieden. Nu waren dit cijfers over de Duitse situatie. Vermoedelijk is het in Nederland wel iets beter, maar ook hier is het nog verre van ideaal.
Zo bleek dat bij mensen die aangemeld worden voor diepe hersenstimulatie nog geen 20 procent het protocol voor behandeling van OCD volledig en/of correct had doorlopen. Behandelaars weten dat diepe hersenstimulatie pas toegepast wordt als alle andere behandelingen falen. Je mag er dus van uitgaan dat men bij patiënten die aangemeld worden eerst alles uit de kast heeft gehaald. Maar zelfs bij deze patiënten is dat dus niet gebeurd. Laat staan bij anderen.
De belangrijkste winst die we de komende jaren in de psychiatrie kunnen behalen zou wel eens kunnen liggen in het veel beter implementeren van de richtlijnen. Dat geldt ten aanzien van medicatie, maar ook ten aanzien van gedragstherapie. Dat vraagt discipline, want in de klinische praktijk zijn er altijd allerlei mitsen en maren en uitzonderingen. Maar toch. De spreker op het congres waar ik het net over had was een groot voorstander van intensief doorpakken met gedragstherapie, overigens zonder te forceren. Hij noemde twee voorbeelden van mensen die jarenlang ernstig door hun angstklachten werden beperkt, maar die door een intensieve behandeling van vier tot vijf dagen weer normaal konden functioneren. Dat betekent niet dat ze geheel vrij waren van angstklachten, want vaak blijft een rest daarvan wel aanwezig, maar de angst beperkte hun leven niet meer.
Het betoog was me uit het hart gegrepen. We moeten er bovenop zitten en wat er aan mogelijkheden ligt volledig benutten. We mogen geen kansen onbenut laten het leed van psychische aandoeningen te verminderen. Ik zie ook nog regelmatig dat de vraag naar psychofarmaca niet eens aan de orde is geweest. Ook daar is nog veel winst te behalen. Dit is geen pleidooi voor een keurslijf, maar voor het gebruik van kennis die er is. De Factsheet antidepressiva bij depressies kan daarbij helpen.
