Er was eens een patiënt. Hij had vreselijk veel moeite zich te concentreren en dingen voor elkaar te krijgen. Aan zijn inzet lag het niet. Dag en nacht was hij bezig met zijn taken, maar hij kreeg het niet voor elkaar. Zijn problemen werden ADHD genoemd en de mensen namen dat serieus, want dat waren zijn klachten tenslotte ook. Het medicijn methylfenidaat hielp, maar helaas had hij last van bijwerkingen. Maar er was gelukkig nog een middel, dexamfetamine. Dat was in Nederland niet officieel geregistreerd, maar dan maken apothekers het. Magistrale bereiding heet dat. Meestal is er een apotheker die het in het groot produceert (een grootbereider) en de apotheker op de hoek bestelt het daar. Doorleveren heet dat. De patiënt had op dit middel geen bijwerkingen en het werkte even goed. De kosten voor 30 tabletjes waren 10 euro, maar de zorgverzekeraar vergoedde dat volledig. Net een sprookje dus.

Maar het is nog niet afgelopen. Want er kwam een farmaceut, die dacht: ik ga het middel registreren. Dan moeten ze dat kopen. De wet schrijft namelijk voor dat de apotheker alleen een doorgeleverd preparaat mag verstrekken als er geen geregistreerde variant is. Omdat de kwaliteit dan misschien meer is gegarandeerd. Niet dat daarmee ooit een probleem geweest was, maar dat is nu eenmaal de wet.

Wat maakt het uit

Dus kort geleden werd Amfexa op de markt gebracht. Nou zou je denken, magistraal bereid of door een farmaceutische industrie bereid, wat maakt het uit?
Nou, dat maakt 23,55 euro uit aan eigen bijdrage per doosje van 30 tabletten. Iemand gebruikt gemiddeld 3-6 tabletten dus we hebben het over 70-140 euro per maand. Amfexa wordt namelijk maar voor 3,63 vergoed per doosje van 30 en kost 27,18. Dat is 2,7 keer zoveel als het magistraal bereide middel.

De 170 procent hogere prijs wordt verdedigd door te zeggen dat het geld kost om een middel te registreren. Maar hoeveel geld kost dat dan wel niet? Er waren 21.000 gebruikers. Andere cijfers spreken van 30.000. Laten we zeggen 25.000 en gemiddeld 4 tabletten per dag. Dat zijn 100.000 doosjes per maand. Als de grootbereider ze kon maken voor 10 euro en er dan nog op verdiende dan kan de farmaceutische industrie dat natuurlijk ook. Dus laten we zeggen kostprijs 5 euro. 22 euro winst per doosje is dan 2,2 miljoen winst per maand. Die registratiekosten zijn er dan snel uit.

Eurocent of Eurocept

Er is onduidelijkheid of er een sluiproute genomen kan worden, namelijk tabletten voorschrijven van een andere sterkte, bijvoorbeeld 2,5 of 10 mg. Die pillen lijken slecht leverbaar en het is de vraag of ze worden vergoed.

Eurocept heeft natuurlijk geweten dat lang niet alle gebruikers die eigen bijdrage kunnen betalen. Maar als er maar 20 procent overblijft, is dat nog 440.000 winst per maand. Dat tienduizenden mensen het niet meer kunnen gebruiken? Jammer dan.

Als je je afvraag hoe Eurocent, pardon Eurocept, dit rechtvaardigt moet je naar hun website gaan. De tranen springen je haast in de ogen als je leest hoe erg ze het vinden. Het probleem wordt echter gelegd bij de slechte vergoeding van ADHD-medicatie. Ja, vind je het gek als je het zo duur maakt? En het is ook nog eens onzin, want het werd volledig vergoed. Patiëntenorganisaties en beroepsverenigingen worden opgeroepen bezwaar te maken bij de minister. Wat moeten we dan tegen de minister zeggen?

‘Doe niet zo moeilijk. Betaal gewoon wat de fabrikant vraagt, ook al is dat 17 euro meer?’
Een SP-motie om doorlevering van dexamfetamine 5 mg te blijven toestaan, werd aangenomen en aanvankelijk werd gedacht dat de minister dit zou uitvoeren. Maar dat bleek een misverstand, legt de minister uit in een brief. Zij gaat alleen onderzoeken of het kan. Dat klinkt mij als ‘Verwacht er maar niks van’ in het politieks.

Wordt het toch nog een sprookje(?)

Wat we wel aan de minister zouden kunnen vragen is: ‘Houd de vergoeding nou op een tientje, net als voorheen bij de magistrale dexamfetamine. Vooruit, doe er 1 euro bij voor de kosten van de registratie.’ Het enige wat Eurocept dan moet doen, is de prijs verlagen naar 11 euro. Als ze dat doen, dan zat ik helemaal fout met mijn veronderstelling dat ze een bedrijf zijn wat er niet tegen opziet tienduizenden mensen te duperen om veel geld te verdienen. Dan zal ik veel spijt betuigen en wordt het toch nog een sprookje. En leefde iedereen nog lang en gelukkig.

PS: U kunt hier een petitie ondertekenen die aandringt op een oplossing.

Gepubliceerd op Medisch Contact op 9 mei 2016.

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.