Sluit de toiletten!

Uit onderzoek is gebleken dat het bezoeken van een damestoilet het risico enorm vergroot om in een vrouw te veranderen.
Onderzoekers van de universiteit van Baltimore publiceerden hierover recentelijk een omvangrijke studie. Er is daarbij gekeken naar het geslacht van mensen die een damestoilet verlaten. Dat bleek in bijna 100 procent vrouwelijk te zijn.
Al eerder was er verdenking gerezen tegen het bezoeken van een toilet toen duidelijk was geworden dat ook 72 procent van de mensen die een gemengd toilet verlaten vrouw blijkt te zijn. Na het bekend worden van deze nieuwe cijfers zijn in diverse plaatsen damestoiletten vernield. De regering heeft aangekondigd te overwegen alle toiletten te sluiten.

Evident

Bovenstaand verslag is natuurlijk ondenkbaar. We zijn niet op ons achterhoofd gevallen! Het is evident dat de oorzaak van het feit dat er meer vrouwen een damestoilet verlaten, gelegen is in het feit dat er meer vrouwen het damestoilet ingaan. En – voor de oplettende lezer – dat geldt ook voor een gemengd toilet, omdat vrouwen vaker naar het toilet gaan.

Hier is makkelijk te doorzien, dat samenhang niet meteen oorzakelijke samenhang is.
Ons brein heeft daar soms echter meer moeite mee. We zijn snel geneigd dingen die met elkaar samengaan (oorzakelijk) aan elkaar te verbinden. Conditionering is daarop gebaseerd. Geef een hond een bot en laat tegelijk een bel horen. Al snel associeert de hond een belgeluid met een bot en begint hij te kwijlen. Ook zonder bot.
Zo gaan sommige journalisten kennelijk kwijlen als er een samengaan wordt geconstateerd tussen psychofarmaca en narigheid. Ook zonder dat het een oorzakelijk verband zeker is. Oké, kan gebeuren, zo werkt ons brein, maar naast voor-oordelen kunnen we ook na-denken. Dat laatste wordt nog weleens achterwege gelaten.

Onderzoek naar zwangerschap en antidepressiva

In de Volkskrant wordt een onderzoek besproken waarin gevonden is dat moeders die antidepressiva gebruiken een grotere (maar nog steeds kleine) kans hebben op een kind met autisme.
En wat kopt de Volkskrant? ‘Moeder die antidepressiva slikt, vergroot kans op autistisch kind.’ Toe maar.
Enig besef wat je vrouwen die een antidepressivum (hebben) moeten gebruiken tijdens de zwangerschap hiermee aandoet? De kop is ook nog eens heel beschuldigend. Alsof het om een partydrug gaat die je voor je lol slikt.
En als de kop nou nog waar was, maar dat kun je helemaal niet zeggen.

Waarom niet? Heel simpel: we weten helemaal niet of vrouwen die een antidepressivum nodig hebben, wel vergelijkbaar zijn met vrouwen die dat niet hebben. De medicatie is wel op de plaats van het delict, maar is daarmee nog niet meteen de dader. De onderzoekers wijzen daar ook op en ook de voorzitter van de Nederlandse vereniging voor psychiatrie , prof. Aart Jan Beekman merkt terecht op dat we de aard van de samenhang helemaal nog niet kennen.
Volgens het artikel zou hij ook gezegd hebben dat dit onderzoek maar weer een bewijs is van de ingrijpende bijwerkingen die deze middelen kunnen hebben. Dat is of onjuist weergegeven of onhandig uitgedrukt. Het bewijst niks. Het is alleen een aanwijzing voor een mogelijkheid.

Staakt het vuren

Psychofarmaca liggen doorlopend onder vuur. Het staat mensen kennelijk tegen dat er middelen zijn die invloed hebben op wat we als meest eigen ervaren, onze beleving. Maar voor de mensen die deze middelen nodig hebben, is die kritiek belastend. Ze moeten zich vaak al verdedigen voor hun diagnose (etiketten plakken) en dan ook nog voor hun behandeling (volstoppen met pillen). Behalve dat de berichtgeving onzorgvuldig is, is ze ook schadelijk. Ik heb de eerste zwangere al gesproken die wilde stoppen met de medicatie, die ze echt niet kan missen. Ook prof. Beekman noemt gelukkig dat stoppen met medicatie nog ergere nadelige gevolgen kan hebben.

Dat een samengaan (correlatie) nog niet meteen een oorzakelijk samengaan (causatie) is, wordt overigens niet alleen door journalisten gemakkelijk vergeten. Ook in wetenschappelijke artikelen wordt vaak gesproken over risicofactoren , terwijl er alleen aangetoond is dat iets een risico-indicator is.

Is het bericht dus onzin? Nee, dat heb ik niet gezegd. Het is een samengaan dat zeker nadere beschouwing verdient. Het enige wat ik bepleit, is dat we niet meteen met fakkels en hooivorken optrekken tegen de zogenaamde schuldige, al roepend: dood aan de psychofarmaca.
Graag voor we overgaan tot lynchpartijen even nagaan of correlatie wel causatie is.

Disclaimer: Dit is niet de eerste blog die ik schijf over psychofarmaca. Soms ga ik zelf denken dat ik belangen heb bij de farmaceutische industrie. Toch is dat niet wat mij drijft (en niet waar). Ik meen oprecht dat psychofarmaca nodig en nuttig kunnen zijn bij de behandeling van psychische aandoeningen. De afweging ze wel of niet te gebruiken, moet genomen worden op basis van argumenten en niet op basis van sentimenten.

PS> Na het insturen van deze blog las ik dit artikel, waaruit blijkt dat er op het onderzoek zelf ook nog wel het nodige aan te merken valt.