Een moeder van een 17-jarig meisje belt me. Haar dochter is door de kinderarts bij ons aangemeld voor behandeling van haar eetstoornis. Ze is dan 17 jaar en 6 maanden. Onze instelling heeft aan moeten geven dat de wachtlijst bijna een jaar bedraagt. Omdat ze dan al 18plus zou zijn, kan de aanmelding niet in behandeling worden genomen. De kinderarts verwijst naar een kleine instelling. Daar kan ze oktober terecht, maar die afspraak hebben ze door een samenloop van omstandigheden moeten afzeggen. Nu kan ze pas januari weer terecht kan, hoewel… Dan is ze al bijna 18 en zij mogen niet doorbehandelen na het 18de levensjaar. Ze is inmiddels ook aangemeld bij een instelling voor volwassenen, maar de vraag is of die haar aanmelding al in behandeling nemen, omdat ze nog geen 18 is. Ondertussen mailt moeder mij dagelijks met de terechte vraag waar haar dochter in vredesnaam terecht kan. Ze is toch doodziek? Ze weegt inderdaad nog maar 39 kilo.

Ondertussen vertrouw ik op de kinderarts. Als het echt gevaarlijk wordt, dan zou hij me bellen. Maar dat heeft hij nu gedaan. Ze valt verder af en komt in de gevarenzone. Ze moet nú aankomen. Hij vraagt wanneer de behandeling kan beginnen. Wat moet ik zeggen? Geen idee? Ondertussen probeer ik te overbruggen, maar ik ben niet gespecialiseerd in eetstoornissen. We laten een operatie van een blindedarmontsteking ook niet uitvoeren door een keelarts.

Als er niet snel iets gebeurt, moet ze worden opgenomen voor sondevoeding. Bij eetstoornissen is een opname op de kindergeneeskunde wel vaker nodig, omdat de psychologische behandeling nog(?) niet goed aanslaat. Maar dat er hiertoe overgegaan moet worden zonder dat er een psychologische behandeling is aangeboden vind ik wel erg. Gedwongen aankomen is iets wat je zo lang mogelijk wilt vermijden.

Als ze zo ziek was ten gevolge van een lichamelijke aandoening, dan was bovengenoemde gang van zaken ondenkbaar. Code zwart is in de psychiatrie al werkelijkheid. Dit komt niet alleen door de jeugdwet, maar die heeft er geen goed aan gedaan. Ondanks uitdrukkelijke beloftes is er toch een harde knip gekomen, waardoor je tussen 17,5 en 18 eigenlijk geen psychiatrische behandeling meer kunt krijgen. En dan zitten we nog met die ellendige wachtlijsten, die zeker voor eetstoornissen enorm zijn. Dat is niet alleen een kwestie van geld. Er is ook moeite om aan voldoende geschoolde behandelaars te komen.

Uiteindelijk is de instelling bereid haar eerder te zien. Over twee weken. Ik snap dat dat al heel wat is, omdat ze overvol zitten. Maar twee weken bij een levensbedreigende aandoening zou in de geneeskunde van lichamelijke aandoeningen ondenkbaar zijn. Deze patiënt is hier voorlopig min of meer mee geholpen. Maar dat alleen dankzij kunst- en vliegwerk en bij de gratie van het feit dat ik veel tijd had om aan te dringen. Incidenteel iets opgelost, structureel niets. Ik heb er dan ook geen goed gevoel over. Er is een landelijke ketenaanpak eetstoornissen vanuit de overheid. Ik kan me niet onttrekken aan de indruk dat dit moeilijk te realiseren valt zolang de jeugdGGZ nog bij de gemeente zit. Gezondheidzorg van zulke ernstige aandoeningen had daar natuurlijk nooit naartoe gemogen. Ik hoop, dat de nieuwe regering dat terugdraait. En verder weet ik het ook even niet.

Voor steun kun je terecht bij:

 

gepubliceerd op arts en auto op 27 november 2021

Menno Oosterhoff

Psychiater, spreker en schrijver van het boek Vals Alarm.